Home » Blog » Achtergronden » Geen gebrek aan corona-protocollen voor moskeeën

Geen gebrek aan corona-protocollen voor moskeeën

In achtergronden door Roemer van Oordt op 24-05-2020 | 18:00

Vandaag vieren moslims Eid al-Fitr, dat het einde van de vastenmaand ramadan markeert. Deze feestdagen verlopen voor veel van hen anders dan normaal. De maatregelen die gelden als gevolg van het coronavirus zorgen voor zeer beperkt familie- en vriendenbezoek en afstand houden daar waar dichtbij elkaar zijn en staan normaal juist de regel is. Bijna alle moskeeën zijn al maanden dicht. Het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) ontraadde afgelopen vrijdag moslims tijdens het feest te gaan bidden in moskeeën, omdat gebedshuizen gelet op de RIVM-richtlijnen 'beter nog even dicht kunnen blijven'. De Vereniging van Imams in Nederland (VIN) stelde zich op hetzelfde standpunt: ‘Vermijd daarom het feestgebed in de moskee, maar verricht dit gebed thuis, met in achtneming van haar aangeraden handelingen’. De Blauwe Moskee in Amsterdam organiseerde vandaag wél een gebed, voor een kleine 30 mensen met een vitaal beroep ‘als waardering voor hun inzet de afgelopen periode’. De aangekondigde versoepelingen van de richtlijnen door het kabinet, vragen om duidelijke protocollen voor de - al dan niet gefaseerde - heropening van moskeeën, met hun brede scala aan religieuze, educatieve en sociaalmaatschappelijke activiteiten. En die zijn inmiddels ruim voorhanden.

Vrijdagmiddag presenteerde het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) hun handleiding ‘corona-proof maken moskee-activiteiten’ (PDF); een protocol in de vorm van een  werkdocument voor de plaatselijke moskeeën, waarin adviezen staan om op een zo veilig mogelijke wijze voorbereidingen te treffen om de deuren te kunnen openen. Doel was volgens het CMO onder andere om ‘verwarring te voorkomen dan wel weg te nemen onder de moslimgemeenschap nadat meerdere 'protocollen' de afgelopen dagen in omloop zijn gebracht.’ Daarmee wordt in de praktijk gedoeld op het hieronder besproken protocol van zeven regionale koepels van moskeeën en andere islamitische instituties en de eerder deze maand verschenen richtlijnen voor 'een intelligente heropening' van een paar individuele moskeeën.

CMO handleiding



In het persbericht zegt het CMO dat in het kader van de richtlijnen en de adviezen van het kabinet en het RIVM het ook voor de Nederlandse moskeeën spannend is hoe men de activiteiten in en rondom de moskee afstemt op de geldende maatregelen, aangekondigde versoepelingen, veiligheid en gezondheid van moskeebezoekers, -bestuurders en - vrijwilligers.

Het CMO geeft aan dat door het wegvallen van de gebedsdiensten, de dagelijkse structuur, het verenigingsleven, de activiteiten en het moskeebezoek mensen (verder) geïsoleerd raken. Doordat de maatregelen versoepeld worden kan alles weer geleidelijk opgepakt. Moskeeën zullen hun deuren stap voor stap openen. De richtlijnen die het CMO heeft opgesteld moeten duidelijkheid aan moskeeën bieden over veilig bidden en het uitvoeren van religieuze vieringen tijdens de coronacrisis. Uitgangspunt van dit basisprotocol zijn de geldende adviezen en maatregelen van het RIVM. Het protocol zal steeds zo snel als mogelijk worden gewijzigd wanneer nieuwe adviezen of maatregelen van kracht worden.

De moskeeën kunnen bepaalde aspecten van dit document waar nodig verder uitwerken naar hun eigen situatie en ook omzetten tot een checklist voor de dagelijkse routine in de eigen moskee. Het CMO stelt dat de implementatie complex is en de inzet vereist van goed geïnstrueerde vrijwilligers en gepaard moet gaan met heldere communicatie. Dat is volgens het CMO niet voor elke moskee even eenvoudig te organiseren. Het contactorgaan adviseert moskeeën om bij twijfel dicht te blijven of het aantal bezoekers niet te verruimen.

Een paar kernpunten uit het advies:

- moskeebezoekers worden verplicht om tijdens gebeden mondkapjes te dragen; plastic handschoenen worden aangeraden;
- de was- en toiletruimtes worden gesloten en gaan alleen open voor noodsituaties
- Korans worden uit voorzorg weggehaald;
- mensen van 65 jaar en ouder wordt aangeraden om thuis te bidden en dus niet naar de moskee te komen;
- voor elk gebed worden onder meer deurknoppen, trapleuningen, schoenenkasten, schoenlepels en donatieboxen gedesinfecteerd;
- na het gebed moeten bezoekers per rij de moskee verlaten om drukte op de gang te voorkomen.

Regionale moskeekoepels
Ook zeven regionale moskeekoepels hebben het initiatief genomen om een protocol en een handreiking (PDF) voor de aangesloten moskeeën te maken om het heropenen van de moskee in de 1,5 meter samenleving op een verantwoorde wijze te laten verlopen. Bij de juiste toepassing van het protocol verwachten zij dat de 5 dagelijkse gebeden in de moskee goed zullen verlopen. Gemiddeld komen minder immers dan 100 personen naar de moskee voor deze gebeden.

De vrijdagpreken worden in de regel door veel moslims bezocht. Ook hiervoor geldt een maximum van 100 personen. De samenwerkende koepels adviseren hun leden om vóór 1 juli een gebruikersplan op te stellen voor de vrijdagpreken.

In het protocol valt onder meer te lezen:

-  Kinderen jonger dan 12 jaar worden geadviseerd om thuis te blijven. In het kader van onderwijs kunnen andere afspraken gemaakt worden;
- mondkapje is niet verplicht, maar wordt wel aanbevolen;
- moskeebezoekers nemen hun eigen gebedskleed, Koran en djellaba mee;
- toilet, woedoe-ruimte en andere sanitaire voorzieningen blijven gesloten;
- verzocht wordt om alleen in de ‘eigen’ moskee te bidden;
- advies is om te rouleren per vrijdaggebed met een maximum van 100 deelnemers.




Blauwe moskee en Centrum de Midenweg
De Amsterdamse Blauwe moskee en Centrum de Middenweg in Rotterdam kwamen al eerder dee maand met een eigen protocol. Ook ontwikkelde zij een speciale app voor de registratie van bezoekers en het toewijzen van een gebedsplek. Dat vraagt wel om online sterke moskeeën. Maar daar zal het in de 1,5 meter samenleving waarschijnlijk hoe dan ook meer naar toe moeten. 

Lees ook:
Meer nieuws over de coronacrisis

Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)


Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email