Geen enkel zicht op etnisch profileren
In achtergronden door Ewoud Butter op 08-12-2018 | 09:10
Etnisch profileren moet worden tegengegaan. De minister van Justitie heeft echter geen enkel meetinstrument tot zijn beschikking om te beoordelen of etnisch profileren afneemt, toeneemt of gelijk blijft. Dat moet veranderen stellen Eduard Nazarski (Amnesty), Frederique Janss (Landelijke vereniging tegen discriminatie) , Luc Hofmans (Bureau Discriminatiezaken Noord-Holland Noord), Cyriel Triesscheijn (RADAR), Ton van den Brandt (NJCM), Dionne Abdoelhafiezkhan en Jair Schalkwijk (beiden Controle Alt Delete) in een open brief.
De politie heeft te weinig capaciteit en laat daarom 16.000 zaken vallen. Een schokkende boodschap voor slachtoffers van een misdrijf en voor iedereen met een gezond rechtsgevoel. In het licht van deze aankondiging is het onbegrijpelijk dat de politie nog wel tijd vrijmaakt voor patser-, ID- en verkeerscontroles, terwijl het bekend is dat deze vaker niets dan iets opleveren. En dat terwijl die zogenoemde proactieve controles een zeer negatief bijeffect hebben: etnisch profileren. In de documentaire Verdacht, maandag om 21.05 op NPO2, wordt indringend in beeld gebracht wat het met mensen doet om (soms tientallen keren) te maken te krijgen met staandehoudingen die plaatsvinden vanwege hun kleur of herkomst. De hoofdpersonen in Verdacht worden met zo een grote regelmaat onterecht staande gehouden dat ze niet eens meer kunnen bijhouden hoé vaak het ze precies overkomt.
Weerstand
De controle van rapper Typhoon in 2016 ontketende een landelijke discussie over etnisch profileren. Precies een jaar geleden, in december 2017, publiceerde de politie een nieuwe en heldere instructie voor het uitvoeren van politiecontroles. Hierin staat dat agenten iemand niet mogen controleren omdat hij/zij tot een groep behoort die oververtegenwoordigd is in de criminaliteitsstatistieken. Met trainingen, ambassadeursprojecten en in de toekomst zelfs VR-simulaties wordt het nieuwe beleid uitgedragen. Alle agenten moesten uiterlijk in juni 2018 het nieuwe beleid kennen. Eind 2018 is dat doel nog lang niet in zicht. Bovendien wordt tijdens de trainingen niet expliciet aandacht besteed aan etnisch profileren, omdat hierover praten teveel weerstand zou oproepen bij politieagenten.
Geen meetinstrument
Iedereen moet door de politie gelijk worden behandeld, ongeacht (vermeende) afkomst of huidskleur.Het is de verantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid om hierop toe te zien. En daar zit precies het probleem: de minister heeft niet één meetinstrument tot zijn beschikking om te beoordelen of etnisch profileren afneemt, toeneemt of gelijk blijft.
Wij nodigen de minister uit om Verdacht te bekijken en met eigen ogen het verdriet, de woede en gevoel van minderwaardigheid te aanschouwen dat etnisch profileren veroorzaakt. Dan zal de minister wel alles op alles willen zetten om een einde te maken aan etnisch profileren. Om dat te kunnen doen zal de minister allereerst inzicht moeten krijgen in de aard en omvang van etnisch profileren. Dat kan alleen door van alle politiecontroles bij te houden wie, wanneer, door wie, waarom en hoe wordt staandegehouden of aangehouden.
De politie hoeft hiervoor geen etniciteit te registeren. Er kan voor onderzoeksdoeleinden eenvoudig een anonieme koppeling worden gelegd met de Basis Registratie Persoonsgegevens die alle gegevens over herkomst bevat. Het leidt ook niet tot meer bureaucratie: een slimme app die al op proef wordt gebruikt in tien politieteams neemt deze zorg weg.
Een minister die pal voor artikel 1 van de Grondwet staat, moet kunnen beoordelen of de maatregelen tegen etnisch profileren succesvol zijn in het terugdringen van dit probleem.
De politie kan er uiteraard ook voor kiezen om te stoppen met de patsercontroles zoals deze nu worden uitgevoerd en de verkeerscontroles alleen richten op de verkeersveiligheid. Daarmee wordt etnisch profileren ook tegen gegaan.De uitgespaarde tijd kan de politie besteden om misdrijven op te lossen. Er zijn nog zeker 16.000 zaken die dringend om aandacht vragen.
Eduard Nazarski, directeur Amnesty International Nederland
Frederique Janss, directeur Landelijke Vereniging tegen Discriminatie
Luc Hofmans, directeur Bureau Discriminatiezaken Noord-Holland Noord
Cyriel Triesscheijn, directeur RADAR, bureau voor gelijke behandeling
Ton van den Brandt , voorzitter Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) Dionne Abdoelhafiezkhan en Jair Schalkwijk, Controle Alt Delete
Een ingekorte versie van deze ingezonden brief verscheen vandaag ook in het Algemeen Dagblad.
Zie ook:
Twee politieagenten en militair in documentaire over etnisch profileren
Lees de column Verdacht van Lotfi el Hamidi in het NRC
Etnische ongelijkheid in de stafrechtketen is nog steeds een blinde vlek
Jongere met migratieachtergrond wordt veel eerder verdacht en vaker vastgezet
Veel meer artikelen over etnisch profileren
Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)
Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email
Meer over etnisch profileren.
