De verkiezingsprogramma's en de vrijheid van godsdienst
In achtergronden door Ewoud Butter op 20-02-2017 | 09:08
Door Ewoud Butter
In aanloop naar de verkiezingen kijken we naar de aandacht die politieke partijen in hun verkiezingsprogramma's besteden aan onderwerpen die gerelateerd zijn aan diversiteit, inclusiviteit, integratie en immigratie. Hierbij wordt gekeken naar de 13 partijen die volgens de peilingen een kans maken op een zetel in de Tweede Kamer.
Vandaag deel 2: de vrijheid van godsdienst
Verschillende partijen hebben in hun verkiezingsprogramma's voorstellen opgenomen die verband houden met de vrijheid van godsdienst.
Deze vrijheid is vastgelegd in artikel 6 van de grondwet.
Dit artikel luidt als volgt:
- Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
- De wet kan ter zake van de uitoefening van dit recht buiten gebouwen en besloten plaatsen regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.
In enkele verkiezingsprogramma’s komt geloofsvrijheid impliciet of expliciet aan de orde.
Zo benadrukt de ChristenUnie in haar programma de geloofsvrijheid voor iedereen, inclusief ‘the right to exit’. Ook de VVD stelt dat inwoners van ons land zich altijd veilig moeten kunnen onttrekken aan hun (geloofs-) gemeenschap. De overheid zorgt ervoor dat ook afvalligen beschermd worden tegen bedreiging en indoctrinatie door (religieuze) groepen.
Islam
Wanneer het over geloofsvrijheid of de inperking daarvan gaat, betreft het meestal de islam.
DENK stelt voor een rentevrije, ofwel halal hypotheek aftrekbaar te maken van de belasting. Ook pleit DENK voor het gelijk behandelen van islamitische onderwijsinitiatieven en voor het aanbieden van voldoende opleidingen tot islamitisch geestelijke en imam.
De PVV daarentegen wil Nederland ‘deislamiseren’ en de SGP vindt dat de overheid oog móet hebben voor het onderscheid dat er is tussen godsdiensten. Blind en onhistorisch gelijkheidsdenken doet volgens de SGP geen recht aan de werkelijkheid. Islamitische praktijken die haaks staan op onze wetten mogen niet getolereerd worden en de sharia wil de SGP hier helemáál niet hebben.
Godsdienstvrijheid en veiligheid
Geloofsvrijheid kan, net als andere grondwettelijke vrijheden, in botsing komen met andere vrijheden, belangen, principes of de veiligheid. In de verkiezingsprogramma’s staan hiervan verschillende voorbeelden.
• De ChristenUnie wil dat er geen verbod op besnijdenis van jongetjes en rituele slacht mag komen.
• Tegelijkertijd neemt de ChristenUnie, net als de SGP stelling tegen gezichtsbedekkende kleding in overheidsinstellingen, het onderwijs en het openbaar vervoer.
• De VVD pleit voor een algeheel verbod op gezichtsbedekkende kleding in het openbaar. Hierbij worden de boerka en de bivakmuts expliciet genoemd. VNL is voor een boerka- en niqaabverbod in de publieke ruimte.
• De PVV wil geen islamitische hoofddoekjes meer zien in publieke functies en een verbod “op overige islamitische uitingen die in strijd zijn met de openbare orde”.
• De SGP wil dat gebedsoproepen vanaf moskeeën worden tegengegaan. Gebedsoproepen mogen van de partij niet worden gelijkgeschakeld met klokgelui, omdat deze oproepen het uitspreken van een geloofsbelijdenis bevatten. Ook wil de SGP dat bij de bouw van moskeeën en minaretten van gemeenten verwacht worden dat ze de uitstraling op de publieke ruimte tot een minimum zullen beperken.’
• De PVV gaat verder en wil alle moskeeën en islamitische scholen sluiten en een verbod op de koran.
Haatpredikers
VVD, CDA, ChristenUnie, SGP en SP willen dat er geen podium wordt geboden aan haatpredikers.
• De ChristenUnie en het CDA stellen voor dat dergelijke sprekers geen visum of vergunning krijgen om te spreken.
• De SP wil dat haatpredikers (en ronselaars) worden geweerd of het land uitgezet. Nederlandse haatpredikers worden vervolgd.
• VNL wil dat geweldspredikers het land verlaten en dat moskeeën waar wordt opgeroepen tot geweld, worden gesloten.
• De SGP wil een verbod van organisaties die herhaaldelijk haatzaaiende of geweldsverheerlijkende predikers uitnodigen.
• De VVD stelt een zwarte lijst van haatpredikers voor en het CDA wil het verheerlijken van geweld strafbaar stellen en moskeeën sluiten die activiteiten organiseren of toelaten die in strijd zijn met onze rechtsorde.
Buitenlandse beïnvloeding en financiering van moskeeen
Ook maken verschillende partijen zich zorgen over buitenlandse beïnvloeding en financiering van religieuze instellingen.
• D66 pleit voor verplichte transparantie van religieuze instellingen over hun financieringsbronnen.
• De VVD wil dubieuze buitenlandse financieringsstromen naar religieuze instellingen in Nederland aanpakken. Datzelfde geldt voor dergelijke stromen naar andere organisaties die haaks staan op de fundamentele vrijheden in Nederland.
• Financiering door ronduit extremistische groepen in het buitenland moet van de SGP verboden worden. Overtreding van dat verbod dient te leiden tot het bevriezen van hun tegoeden en strafrechtelijke vervolging.
• Het CDA en VNL willen de financiering van moskeeën en islamitische organisaties door buitenlandse overheden verbieden en de ChristenUnie wil geen financiering van geloofsgemeenschappen, politieke en culturele instellingen door onvrije landen, zoals Iran en Saoedi-Arabië̈.
• De SP wil de ongewenste beïnvloeding van Nederlanders vanuit landen als Marokko, Turkije en Eritrea tegengaan door samenwerking met organisaties die een verlengstuk zijn van de regeringen van deze landen van herkomst uit te sluiten.
(Salafistische) organisaties
De SP, de VVD en D66 laten zich in hun verkiezingsprogramma’s uit over de samenwerking met radicale religieuze (salafistische) organisaties.
• De SP is tegenstander van samenwerking met dergelijke organisaties en wil dat er een lijst komt van salafistische organisaties die haatzaaien en geweld prediken.
• Religieuze genootschappen die de democratie ondermijnen, moeten van de VVD verboden kunnen worden. De partij wil daarom een einde maken aan de wettelijke uitzonderingspositie van religieuze genootschappen, waardoor zij nu nog niet verboden kunnen worden.
• D66 pleit voor het in gesprek blijven met mensen die zich aansluiten bij extreme organisaties. Dat kan volgens D66 niet wanneer die organisaties verboden worden. D66 trekt een grens wanneer individuen uit die organisaties haatzaaien of geweld gebruiken. Ook is er geen ruimte voor het aanwakkeren van antisemitisme of homohaat.
• Wat betreft de SGP moet stevig opgestreden worden tegen het radicaal islamitische gedachtengoed, maar mag die strijd niet aangegrepen worden om de organisatievrijheid van kerken te beknotten.
Zie ook:
Veel verkiezingsprogramma's staan op gespannen voet met de rechtsstaat. Dat oordeelde de Nederlandse Orde van Advocaten. Dit geldt voor een aantal van die voorstellen die hierboven worden genoemd.
Tot slot
Dit overzicht is nadrukkelijk geen recensie en ook geen stemwijzer met de standpunten van de partijen over bepaalde stellingen. Het overzicht bevat een inventarisatie van de onderwerpen die de partijen zelf als probleem in hun verkiezingsprogramma agenderen en de oplossingen die ze daarbij in gedachten hebben.
De partijen die niet in niet overzicht zijn genoemd, besteden er in hun programma's geen aandacht aan. Dit betekent niet dat ze over deze onderwerpen geen mening hebben. Ze vonden het in ieder geval niet belangrijk genoeg om er in hun programma aandacht aan te besteden. We zullen ook aandacht besteden aan de programma's van enkele partijen die volgens de peilingen (nog) geen kans maken op zetels, maar op deze onderwerpen wel een sterk profiel hebben.
Bevat dit overzicht fouten? Mail ze naar info@republiekallochtonie.nl
Eerder verschenen:
Kijk alle overzichten hier
Meer over artikelen over de Tweede Kamerverkiezingen leest u hier
Ewoud Butter is politicoloog en hoofdredacteur van Republiek Allochtonië. Meer van Ewoud op zijn blog, op deze site of volg hem op twitter.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Republiek Allochtonië wordt op vrijwillige basis onderhouden. Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over #tk2017, achtergrond, besnijdenis, ewoud butter, haatpredikers, ritueel slachten, verkiezingen, verkiezingsprogramma's, vrijheid van godsdienst.
