Creëert generiek beleid ook een gelijk speelveld?
In achtergronden op 12-12-2014 | 08:46
Hoe effectief is het generieke arbeidsmarktbeleid voor mensen met een niet-westerse achtergrond? Zolang door middel van generieke interventies alleen de 'harde en softe skills' van alle kandidaten gelijktrekken worden, blijft het speelveld voor allochtone en autochtone kandidaten ongelijk.
RADAR reageert op een recent SCP onderzoek naar de toegang tot de arbeidsmarkt van niet- westerse werkzoekenden in zes grote gemeenten.
In 2011 stapt de overheid af van een lange traditie van etnisch-specifiek beleid en generiek beleid doet haar intrede. Generiek beleid resulteert niet in gelijkheid tussen Nederlanders met en zonder niet- westerse achtergrond. Het werkloosheidpercentage onder oudere en jongere allochtone Nederlanders stijgt snel en stapelt zich op de reeds bestaande achterstand. Voor het SCP reden voor een verkennend onderzoek naar de generieke aanpak van arbeidsparticipatie voor niet-westerse inwoners uit zes gemeenten. Gesprekken met professionals bij de regievoerders (gemeenten) en uitvoerders (uwv) vormen de basis van het onderzoek.
Het SCP geeft drie oorzaken aan voor het verschil in werkloosheidspercentages. Autochtonen hebben vaker gunstiger kenmerken op hun CV wat betreft hun opleiding, diploma, leeftijd en eerdere werkloosheid. Verder verschillen de 'soft skills' waarop werkgevers selecteren, zoals houding en gedrag. Bovendien hebben werkzoekenden met een niet-westerse achtergrond met discriminatie te maken, vooral bij een ruime arbeidsmarkt.
Het onderzoek wijst uit dat arbeidsparticipatiebeleid van gemeenten zich vooral richt op de beïnvloedbare kenmerken: de harde en de softe skills van werkzoekenden. Er zijn taalcursussen, de digitale vaardigheden worden bijgespijkerd, er komen kwalificaties, werkervaringplekken en sollicitatiecursussen en de soft skills worden verder ontwikkeld.
Maar werkgevers beoordelen hun kandidaten niet uitsluitend op individuele karakteristieken. Op allochtone kandidaten worden ook groepsbeelden uit de media toegepast en ervaringen met eerdere allochtone collega's.
Dit zorgt voor een negatieve invloed van 'token dynamics', wat zoveel inhoudt dat leden van minderheidsgroep als vertegenwoordiger van de hele groep fungeren. Individuele verkeerde beslissingen of fouten worden de hele groep aangerekend als teken van ongeschiktheid. Van dit fenomeen hebben autochtone kandidaten niet of nauwelijks te duchten.
Uitsluiting als gevolg van discriminerende eisen van werkgevers worden door professionals niet ingewilligd en leiden tot een stevig vervolggesprek met de betreffende werkgever. Die interventie-mogelijkheid ontbreekt echter wanneer werkgever en werkzoekende zonder tussenkomst van een bemiddelaar samenkomen. In tegenstelling tot de individuele vaardigheden laat discriminatie als gevolg van 'token dynamics' zich op afstand lastig beïnvloeden.
Hoe effectief is dan dat generieke arbeidsmarktbeleid voor mensen met een niet-westerse achtergrond? Zolang door middel van generieke interventies alleen de 'harde en softe skills' van alle kandidaten gelijktrekken worden, blijft het speelveld voor allochtone en autochtone kandidaten ongelijk. Hier ligt een belangrijke uitdaging voor de gemeenten en uitvoerders. Schakelen zij dan over op het dualisme "generiek waar kan, specifiek waar moet"? Daar lijkt ons voldoende aanleiding voor.
Gelukkig zijn er verschillende trainingen en online tools voorhanden om te selecteren zonder vooroordelen. Deze kunnen de professionals zelf toepassen en introduceren bij de selecteurs binnen bedrijven. Dat is onze nagekomen aanbeveling aan de uitvoerders van gemeentelijk beleid.
RADAR is het bureau voor gelijke behandeling en tegen discriminatie werkzaam in de regio's Rotterdam-Rijnmond, Midden- en West-Brabant, Brabant-Noord en Zuid-Holland-Zuid . Dit artikel verscheen eerder op de website van RADAR en is in overleg ook op Republiek Allochtonië geplaatst.
Links
Meer over discriminatie op Republiek Allochtonië
Lees hier de RADAR factsheet over rassendiscriminatie.
Blader in andere publicaties over arbeidsmarktdiscriminatie in de Kennisbank van RADAR:
Lees het SCP rapport 'Aan het werk vanuit een bijstands- of werkloosheidsuitkering'.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over arbeidsmarkt, discriminatie, onderzoek, RADAR.
