Argumenten voor en tegen het verbieden van besteding van scholierenvergoeding aan islamlessen
In achtergronden door Ewoud Butter op 04-05-2017 | 11:25
Door Ewoud Butter
Amsterdamse ouders met een laag inkomen kunnen sinds 2005 geld aanvragen voor activiteiten voor hun kinderen, de zogenaamde Scholierenvergoeding. Deze vergoeding is bedoeld om bij te dragen aan de ontwikkelingskansen van kinderen en daarna op de langere termijn aan de bestrijding van armoede. De vergoeding wordt door ouders gebruikt om uit te geven aan bijvoorbeeld een fiets, muziekles, zwemles, schoolspullen, sport of een uitje.
Eind vorig jaar bleek een deel van de islamistische ouders het geld uit te geven aan islamonderwijs. En dat leidde tot ophef in de Amsterdamse raad.
In antwoord op vragen van de raad heeft het Amsterdamse college bekeken hoeveel geld er aan godsdienstlessen wordt besteed en komt tot het volgende antwoord:
In het schooljaar 2015-2016 is van het totaalbudget van 11 miljoen euro ruim 312.000 euro uitgekeerd voor godsdienstlessen. Het gaat om 2500 declaraties met een gemiddeld bedrag per declaratie van 125 euro. Dat is een aannemelijk bedrag per jaar voor godsdienst- en taallessen. (..)
Uit een overzicht dat het Amsterdamse colllege maakte blijkt dat jaarlijks ongeveer 3% van het totale subsidiebedrag naar islamlessen gaat. Zo ook in 2017:
Uit het overzicht blijkt dat het geld terecht kwam bij verschillende islamitische stromingen, variërend van de Al Kabir, een traditioneel Marokkaans mailikitische moskee die onder andere actief is in het Veiligheidspact tegen discriminatie met joodse en homo-organisaties tot de salafistische Al Karama moskee. Het college schrijft:
Uit deze steekproef is een lijst met 41 (religieuze) instellingen naar voren gekomen, waarvan 16 organisaties vaker dan een maal voorkomen in de steekproef. Het gaat om tien moskeeën en zes (religieuze) stichtingen. De organisaties die het vaakst voorkomen in de steekproef zijn Moskee Arrabita Al Islamia, Moskee Al Kabir, Moskee, Al Karama, Moskee Al Ummah, Stichting Islamitisch Centrum Amsterdam-West en Stichting Mili Gorus. Ook op de totale lijst gaat het in de meeste gevallen om islamitische organisaties. In een aantal gevallen gaat het om een privé-docent of een (islamitische) school. Op de lijst komen geen organisaties van een andere religieuze signatuur voor. De naam van de privépersoon die bijles heeft gegeven, maakt het college wegens privacy redenen niet openbaar.
De Amsterdamse wethouder Arjan Vliegenthart (SP) gaat nu met 'frisse tegenzin' ouders verbieden armoedegeld dat ze van de gemeente krijgen te gebruiken voor het betalen van godsdienstlessen aan hun kinderen. Een meerderheid in de gemeenteraad heeft hem dat opgedragen. Maar volgens Vliegenthart, volgens Trouw zelf domineeszoon en kerkganger, duidt die opdracht op ‘onwetendheid en onbegrip voor wat godsdienst voor mensen betekent’.
Argumenten voor het verbieden
Het belangrijkste argument van de voorstanders van een verbod is dat de overheid hiermee indirect religieus onderwijs subsidieert buiten de reguliere islamitische scholen om. Dit staat op gespannen voet met de scheiding tussen kerk en staat.
Een tweede argument is dat religieuze opvoeding een privé-aangelegenheid is die door burgers zelf betaald moet worden.
Argumenten tegen een verbod
Tegenstanders van een verbod, waaronder de Amsterdamse wethouder Vliegenthart, wijzen erop dat het geld niet naar de religieuze instellingen gaat, maar naar de ouders en dat het de ouders vrij staat te bepalen waaraan zij dat geld besteden. Er is volgens hen geen sprake van een schending van de scheiding van kerk en staat. Het Amsterdamse college schrijft hierover:
Het beginsel van scheiding van kerk en staat houdt in dat er in de verhouding tussen kerk en staat geen institutionele of rechtstreekse inhoudelijke zeggenschap over en weer mag zijn. In deze situatie is daarvan geen sprake en komt de scheiding tussen kerk en staat dan ook niet in het gedrang. De autonomie ligt in dit geval bij ouders en er is geen rechtstreekse relatie tussen de gemeente en religieuze instellingen. Er is daarom ook geen sprake van indirecte subsidie aan moskeeën.
Het Amsterdamse college zal toch uitvoering geven aan de wens van de Amsterdamse raad en de categorie “godsdienstlessen” uit de Scholierenvergoeding halen. Verder wil het college de Scholierenvergoeding" hervormen van een brede, algemene regeling naar een regeling die de nadruk legt op kosten die aanverwant zijn aan school en schoolprestaties."
Reacties
In de Volkskrant laat Mustapha Slaby van de Al Kabirmoskee in Amsterdam-Oost weten:
"Wij kunnen er wel mee leven dat de gemeente godsdienst niet wil vergoeden, maar wij doen veel meer dan alleen islamles. Het leren van Arabisch en gesprekken voeren over deze samenleving maken er ook deel van uit.'
Slaby hoopt dat de gemeente deze onderdelen van het curriculum blijft vergoeden. 'Want onze leerlingen hebben echt veel baat bij die lessen, ze doen het vaak beter op school en hangen minder op straat rond.' Hij krijgt in de Volkskrant steun van Ahmed Marcouch, die in de jaren tachtig een van de leerlingen was die elk weekend in de Al Kabir zat. 'Ik ging destijds vaak met tegenzin, dat mag je best weten'. Maar hij had de lessen niet willen missen: 'Ze hebben me gevormd tot de man die ik nu ben. Een boom met sterke wortels in zowel de Nederlandse als de Marokkaanse als de moslimcultuur.' Marcouch vindt dat de gemeente het moet aandurven om juist wel naar de inhoud van de islamlessen te kijken en 'goede' instellingen zou moeten ondersteunen en het onderwijs in salafistische moskeeen niet. 'Daar wordt kinderen geleerd dat ze superieur zijn.'
Ewoud Butter is politicoloog en hoofdredacteur van Republiek Allochtonië. Meer van Ewoud op zijn blog, op deze site of volg hem op twitter.
Meer artikelen over de scheiding van Kerk en Staat hier
Meer artikelen over islamonderwijs hier.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over achtergrond, ahmed marcouch2, amsterdam, ewoud butter, islamonderwijs, koranonderwijs, scheiding kerk staat.
