Zwarte identiteit
In opinie door Tofik Dibi op 01-11-2012 | 18:43
Tekst: Tofik Dibi
Op 27 oktober sprak Tofik Dibi over zwarte identiteit in de Nederlandse politiek tijdens de voorstelling Barry & Mike van Urban Myth in de Stadsschouwburg in Amsterdam op 27 oktober. Hieronder zijn tekst.
Om te illustreren hoe zwarte identiteit zich in de Nederlandse politiek manifesteert, kan ik het best twee conversaties met jullie delen die ik de afgelopen zes jaar herhaaldelijk heb gevoerd. Deze conversaties zijn vaak geremixed met een iets aangepaste beat en tekst, maar de essentie is altijd dezelfde.
Het eerste gesprekje gaat als volgt:
‘Wat goed! Wat ontzettend belangrijk, ‘Tofi’, dat iemand als jij een kans krijgt in de politiek! Je bent een rolmodel! We moeten mensen als jij koesteren!’
Dit gesprekje vindt zonder uitzondering plaats met een autochtone man, soms vrouw die veelal belangrijke maatschappelijke posities bekleden, 45 jaar of ouder zijn en een opvallende voorkeur lijken te hebben voor het uitspreken van mijn naam als ‘Tofi’ of ‘Bibi’.
Het tweede gesprekje is een spiegelbeeld van het eerste en goes a little something like this:
‘Je hebt lef en zegt goeie dingen Tofik, maar wat je ook doet ze zullen je vanwege je kleur nooit accepteren. Vergeet dat nooit!’
Dit gesprekje vindt bijna altijd plaats met iemand van mijn generatie, of jonger, met Marokkaanse, Surinaamse, Antilliaanse of Turkse roots. Vaak goed aan de weg aan het timmeren met een voortvarende studie of veelbelovende functie. Opvallend hier is dat mijn naam altijd goed wordt uitgesproken, maar mijn partijkleur zelden. Ik ben bijna altijd ‘toch van de PvdA’ en in mindere mate wordt D66 genoemd.
Ik noem deze gesprekjes om niet vanuit een theoretische exercitie, maar vanuit mijn persoonlijke ervaring aan te tonen dat de zwarte identiteit zich slechts op één manier manifesteert in de Nederlandse politiek: of je bent er vanwege je kleur of je zal er nooit iets bereiken vanwege je kleur. Het verhaal van een zwarte politicus is eenduidig: alles wat je in de politiek doet is gerelateerd aan je kleur.
Zwarte politici onderscheiden zich dan ook grofweg in twee categorieën:
De eerste categorie beschikt over een verbluffend navigatiesysteem waarmee hij of zij met 130 km p/u kan wegscheuren zodra er ook maar iets des allochtoons gespot wordt. Deze categorie zegt vaak dingen als: ‘laten we nou toch eens ophouden met die discussie over Zwarte Piet! Het gaat om het hervormen van de arbeids – en woningmarkt en het terugdringen van de staatsschuld.’ De kans is groot dat u deze politici weleens op tv heeft horen zeggen dat ze ‘meer zijn dan hun kleur’, maar in verkiezingstijd een gepassioneerd betoog hoort houden voor meer kleur in de politiek.
De tweede categorie zwarte politici heeft ook een navigatiesysteem, maar dan eentje die elke scheet van of rondom een allochtoon lokaliseert en politiseert. Deze categorie zegt dingen als: ‘het wordt tijd dat de gemeenschap de hand in eigen boezem steekt!’ en wordt bij nieuws over een tienermoeder of eerwraak graag gebeld door redacties om tijdens de uitzending te zeggen dat we ‘het taboe nu eindelijk eens moeten doorbreken’. Kenmerkend voor deze politici is dat zij minstens één keer per week Nederland op hun blote knietjes bedanken voor alle kansen die zij hebben gekregen.
Hoewel ik beide categorieën van politici enigzins met een knipoog beschrijf, is het te makkelijk een snel waardeoordeel te vellen. Zwarte politici kampen namelijk veel meer dan andere politici met een stortvloed aan verwachtingen en verwijten.
De een plaatst je op een voetstuk omdat je een volledige zin algemeen beschaafd Nederlands kan formuleren, de ander vervloekt je omdat je te goed Nederlands spreekt. De een vind je perfect geïntegreerd, de ander ziet je daarom als bounty of infiltrant. De een wil dat je opstaat tegen de PVV, racisme en discriminatie, de ander vind dat je niets anders doet dan daarmee bezig zijn.
Ondertussen is de vraag of je bezig bent met wat jij wil, waar jij in gelooft, met jouw verhaal of dat je slechts figureert in het scenario van een ander?
Als ik naar mijzelf kijk dan herken ik dingen uit al die categorieën die ik net noemde tijdens mijn Kamerlidmaatschap. Rare gedachten doemen dan op in je hoofd: Gedachten waar je je achteraf voor schaamt of boos van wordt:
‘Oh, shit straks denken mensen dat ik alleen maar voor asielkinderen opkom en niet voor autochtone kinderen…’
Of
‘Ik mag niet vergeten waar ik vandaan kom, ik moet weer iets met racisme en discriminatie doen.. en Palestina…’
Als ik iets heb geleerd over zwarte identiteit in de politiek dan is het dat die identiteit, kijk naar de Tweede Kamer en het aanstaande kabinet, of afwezig of monotoon is. Eénvormig. Altijd dezelfde verhaallijn. En dat terwijl er een rijkdom is aan verhalen.
Ik zou wensen dat de zwarte identiteit zich in al zijn facetten gaat tonen in en rondom de macht en voor de camera. Verschillende lichamen, verschillend haar, verschillende accenten, verschillende neuzen, lippen en ogen, verschillende kleurtinten, verschillende dromen. Ik zou wensen dat zwarte politici zich meer manifesteren als autonome mensen in plaats van als objecten van een ander.
Hoe precies? Dat is een reis die iedereen zelf moet maken, maar er is één onmisbare voorwaarde: zelfbewustzijn.
Wellicht kan ik aan de hand van een paar voorbeelden illustreren hoe dat bij mij en met mijn zelfbewustzijn is gegaan.
Vroeger als iemand zei: ‘wat spreek je goed Nederlands!’ zei ik: ‘Dank u, wat aardig’. Nu zeg ik: ‘U ook.’
Vroeger als een journalist voor de zoveelste keer vroeg: ‘zeg nou eerlijk meneer Dibi, u bent toch Kamerlid geworden vanwege uw afkomst’ zei ik: ‘Natuurlijk speelt afkomst ook een rol, maar…’, Nu zeg ik: ‘in dat geval heeft u uw baan toch voornamelijk te danken aan het feit dat u een witte man bent die een andere witte man kende die weer een andere witte man kende die een baan had?’
Vroeger als iemand weer eens zei ‘wanneer ga je Wilders eens aanpakken?’ zei ik: ‘ik doe mijn best’, vorige week had ik nog… Nu zeg ik: ‘Zoek een leven. Met andere hobby’s’.
Er is meer dan één verhaallijn. Er is meer dan één identiteit. Laat dat zien en horen. Met een knipoog.
Tofik Dibi.
Dit stuk verscheen eerder op het weblog van Tofik Dibi en is in overleg met de auteur ook op Republiek Allochtonië geplaatst. Meer van of over Tofik Dibi op dit weblog hier.
Links:
Meer over allochtone politici hier, meer over allochtone/zwarte identiteit hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Republiek Allochtonië (voorheen Allochtonenweblog) bestaat 7 jaar. Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over allochtone politici, allochtoon, identiteit, tofik dibi, zwarte identeit.
