Vrijzinnige Marokkaanse Nederlanders willen meer individuele vrijheid
In opinie door Ewoud Butter op 07-11-2010 | 17:08
‘Ik wil zelf m’n eigen keuzes kunnen maken. Ik wil zelf bepalen of ik m’n Marokkaanse paspoort houd of dat ik het teruggeef, ik wil zelf bepalen hoe ik m’n kinderen noem en zelf bepalen welke nationaliteit ze krijgen. Ik wil zelf kiezen of ik geloof en zelf bepalen of ik tijdens de ramadan een biertje drink of niet. En die vrijheid voel ik nu niet. Omdat mijn ouders in Marokko zijn geboren meent de Marokkaanse overheid zich met mijn leven te kunnen bemoeien, noemt de Nederlandse overheid mij en mijn kinderen allochtoon, word ik de laatste 10 jaar door moslims en niet-moslims op het geloof van mijn ouders aangesproken, dreigt Wilders me uit mijn eigen land te zetten en word ik door Marokkanen en moslims ‘een verrader’ genoemd wanneer ik me kritisch uitlaat over de islam of over andere Marokkanen. Ik ben het zat en wil dat het verandert.”
Een Marokkaanse Rotterdammer vatte met dit citaat aardig de discussie samen die de uren daarvoor in de Rotterdamse bibliotheek had plaats gevonden. De bijeenkomst, onder leiding van Herman Meijer, vond zaterdag 6 november plaats en was georganiseerd door het Netwerk Vrijzinnige Marokkaanse Nederlanders. In de zaal zaten ongeveer 70 Marokkaanse Nederlanders, vooral mannen.
Het Netwerk is ontstaan uit irritatie over de bemoeienis van de Marokkaanse overheid met Marokkaanse Nederlanders, maar ook uit onvrede over het onvoldoende erkennen van de religieuze en levensbeschouwelijke diversiteit onder Marokkaanse Nederlanders. “In plaats van aangesproken te worden als groeprepresentant willen wij beoordeeld worden op onze eigen individuele capaciteiten, ontplooiingswensen en inzet”, schrijft het Netwerk in een notitie (zie link hieronder).
Marokkaanse bemoeienis
Said Bouddouft, in het dagelijks leven directeur van stichting Meander, gaf een historische schets waaruit duidelijk werd dat de Marokkaanse overheid in de loop der jaren op verschillende manieren heeft geprobeerd grip te houden op de ‘Marokkaanse diaspora’. Niet alleen uit economische belangen, maar ook uit veiligheidsoverwegingen en om sturing te kunnen geven aan de beleving van taal en religie. Volgens Bouddouft beperkt de bemoeienis van de Marokkaanse overheid niet alleen de keuzevrijheid van Marokkaanse Nederlanders, maar versterkt het ook de negatieve beeldvorming van Marokkanen in Nederland, is het slecht voor verhoudingen tussen Marokkaanse Nederlanders in Nederland en beperkt het de mogelijkheden voor economische groei van migranten in Europa.
Het Rotterdamse PvdA-raadslid Fouad el Haji wees in aanvulling hierop op een ongewenst neveneffect van de laatste wijzigingen in de Mudawannah, het Marokkaans familierecht. Door deze wijzigingen, onder andere bedoeld om de positie van de vrouw te versterken, wordt de Marokkaanse nationaliteit nu ook via vrouwen doorgegeven. Dit heeft tot gevolg dat kinderen die geboren worden uit een huwelijk van Nederlands-Marokkaanse vrouwen met een autochtone Nederlandse man, nu voor de Marokkaanse overheid Marokkaanse kinderen zijn, of de ouders dat willen of niet.
Verder werd door verschillende sprekers benadrukt dat er niets mis is met een band met het land Marokko, maar dat er nog wel vrijheid te bevechten valt ten opzichte van de Marokkaanse staat.
Vrijheid begint bij jezelf
Journaliste Froukje Santing, die onderzoek deed naar pluriformiteit onder migranten met een islamitische achtergrond, benadrukte het recht op individuele keuzevrijheid en drukte het Netwerk op het hart niet teveel energie te stoppen in het bestrijden van de Marokkaanse of de Nederlandse overheid. ‘Vrijheid begint in je eigen hoofd’ aldus Santing.
'Wij moeten niet alleen van bemoeienis van Marokkaanse overheid af, maar ook van die enorm beklemmende onderlinge sociale controle” zei Said Ben Azouz, een Marokkaanse Amsterdammer. Azouz vertelde ook dat de afgelopen jaren Amsterdammers zijn bedreigd of mishandeld omdat ze niet aan de Ramadan deden. Zo zou dit jaar in het stadsdeel Bos en Lommer een Marokkaan zijn bedreigd door moslims toen deze overdag een jointje wilde roken. Er is volgens Ben Azouz nog een lange weg te gaan, te beginnen met de vrijheid om in Nederland zelf te kiezen of je gelovig bent en hoe je daar invulling aan geeft.
‘Ik ben niet gelovig’ zei Fati Benkaddour daarop stellig. Deze medisch biologe en schrijfster van Hoe overleef ik Nederland, vroeg in een kraakhelder betoog de aandacht voor het hoge aantal kindermishandelingen in Marokkaanse gezinnen. Meer dan de helft van de Marokkaanse kinderen wordt volgens haar mishandeld. Het gaat daarbij niet alleen om fysiek geweld, maar ook om verwaarlozing. Volgens Benkaddour zijn het, misschien verrassend, vooral de moeders die hun kinderen mishandelen.
De Palestjnse Nederlander Imad El Kaka (‘wij hebben geen last van een overheid uit het land van herkomst die zich met ons bemoeit”) legde in een korte inleiding de nadruk op vrijzinnigheid en vrijheid op het terrein van seksualiteit en Abderrahman Aissati sprak over de emancipatie van de Amazighen.
Hoewel een Turkse Nederlander de relativerende opmerking maakte dat het debat over vrijzinnigheid in de Turkse gemeenschap nog moet beginnen, werd er toch geconcludeerd dat er nog een hoop te doen is om vrijzinnigheid onder Marokkanen te bevorderen.
Discussies moeten, zo werd geconcludeerd, vanuit een vrije en open houding kunnen plaats vinden en mogen niet door taboes worden ingeperkt. In haar notitie citeert het Netwerk een inleider uit een eerdere workshop:
“De grijze massa Marokkaanse Nederlanders roddelt over anderen, identificeert zich automatisch met andere Marokkaanse Nederlanders wanneer kritische geluiden klinken, reageert hier emotioneel tot agressief op en maakt daarmee elke vorm van zelfkritiek onmogelijk. Door deze manier van reageren krijgen stemmers op Wilders – niet allemaal racisten - geen serieus tegengeluid. Uit voorzorg denken veel Marokkaanse Nederlanders: “Laat ik me maar niet uitspreken, anders word ik aangevallen. Voor vooruitgang is juist meer ruimte voor individualiteit nodig. Er moet ruimte zijn om inhoudelijk met elkaar van mening te kunnen verschillen in debat, en toch achteraf een glas met elkaar te drinken”.
Ewoud Butter
Download Notitie van het Netwerk Vrijzinnige Marokkaanse Nederlannders (2)
Zie ook:
It's not your passport, it's you stupid
Netwerk van Vrijzinnige Marokkanen tegen bemoeienis Marokko
Als niemand wat zegt, wat verandert er dan (Abdelghafour Ahalli)
Dit verslag verschijnt ook op het weblog van Ewoud Butter
Meer over abdelghafour ahalli2, fati benkaddour2, froukje santing2, imad el kaka2, marokko, netwerk vrijzinnige marokkanen, said ben azouz2, said bouddouft2.
