Verdachte met buitenlands uiterlijk wordt veel strenger gestraft
In achtergronden op 14-03-2012 | 22:10
Verdachten met een ‘buitenlands uiterlijk’ worden strenger gestraft dan autochtone Nederlanders, in het bijzonder als de verdachten geen Nederlands spreken. Dat meldt NRC Handelsblad vandaag op basis van een observatieonderzoek van drie criminologen van de Universiteit Leiden in tien verschillende Nederlandse rechtbanken.
Verdachten met een ‘buitenlands’ uiterlijk hebben een vijf keer hogere kans op onvoorwaardelijke celstraf dan Nederlanders. Wanneer ze ook het Nederlands niet machtig zijn lopen ze een twintig keer hogere kans op een vrijheidsstraf.
De resultaten komen overeen met de op basis van buitenlands onderzoek door de criminologen gestelde hypothese dat negatieve stereotypering de kans op een zwaardere straf vergroot. Het betuigen van spijt door de verdachte bleek geen invloed te hebben op de strafmaat. De onderzoekers, Hilde Wermink, Jan de Keijser en Pauline Schuyt, verklaren dat uit de beperking van het onderzoek tot de politierechter. Daar worden vooral minder ernstige delicten behandeld.
Voor het grote gebrek aan rechtsgelijkheid tussen Nederlandse en buitenlandse daders worden een aantal verklaringen gegeven.
- het ‘onbewust gebruik’ van negatieve stereotypen door rechters. Bijvoorbeeld omdat buitenlanders al zijn oververtegenwoordigd in de misdaad en de gevangenispopulatie.
- wie geen Nederlands spreekt kan op de zitting zijn gevoelens niet uitdrukken. Het contact met de rechter is dan minder.
- een praktische reden: wie geen Nederlands spreekt, kan een taakstraf niet goed uitvoeren omdat daar geen tolken beschikbaar zijn. Maar dat verklaart niet waarom rechters dan niet kiezen voor een hogere boete in plaats van celstraf.
Voor het onderzoek werd in het voorjaar van 2010 de behandeling op zitting van 541 zaken geobserveerd. Van deze 541 eindigden er 365 in een veroordeling. 185 daders hadden een Nederlands uiterlijk, 175 een buitenlands. 47 spraken geen Nederlands.
Bron: NRC Handelsblad
Zie ook het dossier allochtonen en criminaliteit
Meer over criminaliteit, discriminatie, onderzoek.
