'Tegenwoordig kun je beter als paard dan als immigrant Nederland binnenkomen’
In opinie op 07-10-2010 | 15:53
Dat zei de Vlaamse wetenschapper en schrijver David van Reybrouck eergisteren tijdens het debat ‘De verbeelding van Nederland’.
David van Reybrouck en Ian Buruma, de Nederlandse sinoloog en publicist, spraken onder leiding van Bas Heijne over thema’s als identiteit en populisme. Het debat werd georganiseerd door het Centrum van Humanity in Utrecht. Nederland is baanbrekend wanneer het gaat om het gebruiken van angst in politieke programma’s, stelt Buruma. Fortuyn is ermee begonnen door de volksgevoelens te gebruiken om op te komen voor homorechten, legt hij uit, maar populisme heeft altijd bestaan in Nederland. De politiek heeft daar ook ruimte voor geboden. ‘Het huidige politieke klimaat is een reactie op de gematigde politiek die de laatste jaren in Nederland bedreven werd. En het fenomeen Geert Wilders is een reactie op de elite. Die predikte een progressiviteit waar iedereen profijt van heeft, maar er is een zekere neerbuigendheid naar de minderbedeelden toe.' Buruma vervolgt: 'Wat ik wel frappant vond is dat toen Wilders zijn verkiezingszege behaalde mensen riepen dat Nederland haar onschuld is verloren. Maar als we naar de geschiedenis kijken, is Nederland nooit onschuldig geweest.’
Van Reybrouck is het met deze constatering eens. ‘Er is nooit een harmonieus Nederland geweest. Sociale spanningen en racisme waren er altijd al. Het is alleen zo dat Nederlanders een positief zelfbeeld hebben.’ Heijne: ‘We zijn een tikje nationalistischer dan we denken.’ Van Reybrouck stelt dat Nederland een ‘next level’ heeft bereikt door de aangewakkerde angstgevoelens voor 'de ander' . ‘Nederland kent een lange geschiedenis van nationalisme. Er is altijd een wij-gevoel geweest. Niet zozeer gedefinieerd vanuit een wij-zij perspectief. En dat het nu een volgend stadium heeft bereikt, komt door angst.’
Lees verder op wereldjournalisten het verslag van het debat
Meer over david van reybrouck, ian buruma, wereldjournalisten.