Poolse migranten in Nederland

In achtergronden op 11-09-2011 | 14:15

69% van de Polen heeft werk (net zo hoog als onder autochtone Nederlanders), 13% van de Poolse beroepsbevolking is werkloos en 51% van de Polen in dit onderzoek verwacht over vijf jaar nog in Nederland te zullen wonen.
Van de Poolse migranten is 22% laag opgeleid (ten hoogste basisonderwijs) en heeft 20% een diploma op HBO/WO-niveau. De positie van veel Poolse jongeren is problematisch; ze zijn laag opgeleid, vaak werkloos.

Dit zijn enkele conclusies uit de SCP-publicatie Poolse migranten. De positie van Polen die vanaf 2004 in Nederland zijn komen wonen. In het rapport, onder redactie van dr. J. Dagevos, wordt een beeld gegeven van de positie van Poolse migranten op o.a. onderwijs, taal, werk, wonen, gezondheid en interetnisch contact.

De publicatie is grotendeels gebaseerd op nieuw en grootschalig onderzoek onder circa 600 Polen. De onderzoeksgroep bestond uit personen die zich in de gemeentelijke bevolkingsadministratie hebben ingeschreven en vanaf 2004 in Nederland zijn komen wonen. Dat is het jaar waarin Polen tot de EU toetrad, waardoor Poolse burgers zich vrij in Nederland konden vestigen.

Naar schatting 150.000 Polen in Nederland
Poolse migranten die voornemens zijn korter dan vier maanden in Nederland te verblijven hoeven zich niet in te schrijven in de Gemeentelijke basisadministratie (GBA). Bevolkingsadministraties geven dus geen volledig beeld van het aantal Polen in dit land. Er zijn diverse schattingen in omloop, die steeds uitkomen op circa 150.000 Polen. Minstens een kwart van deze groep is vanaf 2004 in Nederland komen wonen en ingeschreven in de GBA. De studie van het SCP studie heeft betrekking op deze groep.

Een groot deel van deze groep ingeschreven Polen is van plan om langer in Nederland te blijven. Het is een zich vestigende groep, onder meer blijkend uit het feit dat velen hier met hun Poolse partner leven, beschikken over zelfstandige huisvesting en bezig zijn met het leren van de Nederlandse taal.

Poolse mannen komen vanwege werk naar Nederland
80% van de mannen binnen de Poolse onderzoeksgroep is vanwege werk naar Nederland gekomen. Bij de vrouwen geldt dit voor 46%. 20% van de Poolse vrouwen zijn naar Nederland gekomen om met een Nederlandse man te trouwen (Poolse bruiden) en 20% is als volgmigrant (naar Poolse partner of ouder) naar
Nederland gekomen.
Velen hebben betaald werk, maar verhoogde kans op werkloosheid 69% van de Polen tussen de 15 en 65 jaar heeft werk. Dit aandeel is vergelijkbaar met autochtone Nederlanders. 13% van de Polen werkloos. Vaak is
men werkloos vanwege ontslag of het aflopen van het contract. Poolse werkenden zijn vaak werkzaam in tijdelijke banen en in sectoren waar het aanbod van werk sterk is gebonden aan het seizoen (land- en tuinbouw). Het aandeel Polen in dit onderzoek met een ww-uitkering is tamelijk hoog, maar weinigen hebben een bijstandsuitkering. Dit zou erop kunnen duiden dat Polen vaak kort werkloos zijn. Het is denkbaar dat Polen die voor een langere periode zonder werk zijn, terugkeren naar het herkomstland.

Veel Polen in dit onderzoek gericht op langer verblijf
41% van de Poolse respondenten in dit onderzoek wil niet meer permanent in Polen wonen, 31% wil dat wel en 29% weet het nog niet. De helft van de ondervraagden denkt dat ze over vijf jaar nog in Nederland wonen. Een
aanzienlijk deel van de Polen is dus gericht op langer verblijf. Dit blijkt ook uit het feit dat ruim 40% van de Polen die sinds 2000 in Nederland is komen wonen, hier nog steeds woont. Een kleine 60% is inmiddels weer vertrokken. In overgrote meerderheid terug naar Polen.

Vrij veel Polen laag opgeleid, ook aanzienlijk deel met hbo-wo-opleiding
22% van de Polen in dit onderzoek heeft ten hoogste basisonderwijs gevolgd. Bij de autochtonen is dit 7%. 34% van de Polen heeft een opleiding op mbo-, havoof vwo-niveau en 20% op hbo-/wo-niveau. Zij zijn wel duidelijk hoger opgeleid dan bijvoorbeeld de Turkse en Marokkaanse groep. Het opleidingsniveau van de Polen lijkt nog het meest op dat van de Surinaamse groep.

Sociale en culturele afstand betrekkelijk gering
Polen gaan vaak om met andere Polen, maar ook opvallend vaak met autochtone Nederlanders. De sociale afstand tussen Polen en autochtone Nederlanders is niet groot. Polen blijken tamelijk geëmancipeerde opvattingen te hebben over de rollen van mannen en vrouwen. Dat Poolse vrouwen werken is vrij algemeen geaccepteerd, iets wat ook te maken heeft met het communistische verleden van dit land.

Polen hebben goede gezondheid
De overgrote meerderheid van de Polen (ca. 90%) geeft aan een goede tot zeer goede gezondheid te hebben. Opvallend is dat dit ook geldt voor Polen in de leeftijd tussen de 45 en 65 jaar. Het aandeel autochtone Nederlanders met een goede ervaren gezondheid is in die leeftijdsgroep aanzienlijk lager (74%).
Waarschijnlijk is het zo dat vooral Polen met een goede gezondheid naar Nederland komen. Het is daarnaast ook denkbaar dat Polen met een slechte gezondheid vaker terugkeren naar het herkomstland.

Jongeren vormen problematische groep
Opvallend is dat veel jongeren op diverse terreinen een ongunstige positie innemen. Ze zijn vaak laag opgeleid en hebben naar verhouding een minder goede gezondheid (b.v. vaak te zwaar). Hun werkloosheid is hoog. Ze gaan vooral om met andere Polen en voelen zich in Nederland niet thuis. Ze hebben een onduidelijk toekomstperspectief: een groot deel weet niet of ze in Nederland blijven wonen of terug zullen keren naar Nederland.

SCP-publicatie 2011/27, Poolse migranten. De positie van Polen die vanaf 2004 in Nederland zijn komen wonen, Jaco Dagevos e.a. , Den Haag, Sociaal en Cultureel Planbureau, september 2011 ISBN 978 90 3770530 0, prijs € 25,90.
De publicatie is verkrijgbaar bij de (internet-)boekhandel of te bestellen via de
website: www.scp.nl

Dit bericht is overgenomen van het SCP

Zie ook:

Meer feiten over immigratie in de databank onderzoek integratie, zie hier