Open die Indische doofpot

Beste lezers,
grappige reactie van Fennema, lid van de club 'boter op het hoofd', gelukkig met emeritaat.
Naar aanleding van het tendieuze stukje van Kirsten Vos, de volgende reactie op het net.
Dagblad Trouw van 24 juni door professor Piet Emmer:
Als reactie op het oppertunisme van mevrouw Vos,
Het artikel van professor Piet Emmer in Trouw van vandaag is veel zeggend meer illiusterend dan de argumenten uit haar stukje.


Oinie: een onderzoek naar het tegenhouden van de dekolonisatie van Indonesië? Heb niet de illusie dat daarmee alle historische lijken uit de kast worden gehaald. .




De Kamer moet zien dat het verleden een vreemd land is

"The past is a foreign country: they do things differently there." Deze bekende constatering (het verleden is een vreemd land: ze doen daar de dingen anders) uit het boek 'The Go-between' van L.P. Hartley is aan de gemiddelde Nederlander niet besteed.

Wij erkennen geen morele drempel tussen het heden en het verleden en zijn er rotsvast van overtuigd dat vorige generaties in alle omstandigheden net zo over goed en kwaad dachten als wij nu. Onze voorouders hebben dus de verkeerde keuzes gemaakt toen ze overzee slaven hielden, de bevolking van de Banda-eilanden uitmoorden, met hondenkarren reden, kleine kinderen niet naar school stuurden maar lieten werken, vrouwen een plaats in het beroepsleven ontzegden, met de bezetter collaboreerden, de Joden hebben laten afvoeren, de Indonesiërs hun onafhankelijkheid onthielden en sigaretten rookten. Hoe konden ze dit doen? Telkens als deze zaken worden opgerakeld, zijn we diep geschokt.

Is Nederland in dit opzicht uniek? Dat de Engelsen, de Portugezen en de Spanjaarden hun verleden niet met dezelfde morele duimstok de maat nemen, vinden we onbegrijpelijk, terwijl de Duitsers in deze vergelijking eigenlijk niet eens horen mee te tellen. Zij hebben vroeger zoveel fout gedaan dat schaamte over hun verleden voor hen net zo normaal zou moeten zijn als ademhalen.

Fransen
Het is echter verheugend dat de Fransen - van nature toch vrolijke, rooms-katholieke flierefluiters - sinds een aantal jaren op hun manier ook het morele tekort van hun verleden lijken in te zien. Zij doen er zelfs nog een schepje bovenop, want naast de Holocaust en de slavenhandel dienen de Fransen zich bij wet te schamen voor de genocide op de Armeniërs, waar hun voorvaderen part noch deel aan hadden.

Maar op de Fransen kun je niet bouwen, want de protesten van professionele historici en een ordinaire ruzie over een wetsontwerp, waarin de geschiedenisleraren wordt opgedragen ook eens te spreken over de positieve kanten van het kolonialise, hebben de deputés ertoe gebracht voortaan geen wetten meer over het verleden uit te vaardigen, maar alleen nog déclarations.

Wij Nederlanders hechten niet zo aan wetten, maar wel aan geld. Daarom trekt onze Tweede Kamer vaak in paniek de portemonnee als weer eens duidelijk wordt dat onze voorvaderen zich in hun ogen misdragen hebben. Zo ontdekte Jan Marijnissen min of meer toevallig dat vmbo-leerlingen niet eens van de morele tekorten in onze geschiedenis op de hoogte waren, omdat ze überhaupt niets van het verleden wisten. Een groots opgezet Nationaal Museum zou hierin verandering brengen. Nu, vijf jaar later en 15 miljoen euro verder, blijkt dat toch niet zo'n goed plan.

Zo ging het ook met het instituut voor onderzoek naar het slavernijverleden. Onze morele verontwaardiging over het verleden heeft ook veel duurbetaalde rapporten opgeleverd, die meestal in een la belandden, omdat onze aandacht inmiddels weer naar wat anders uitging, zoals de studies naar de terugkeer en opvang van oorlogsslachtoffers, naar de rol van Pieter Menten in het door Duitsland bezette Polen, naar de gang van zaken rond de veroordeling van (en de gratieverlening aan) drie Duitse oorlogsmisdadigers, ooit opgesloten in Breda, naar het eigendom van tijdens de Duitse bezetting verkochte of geconfisqueerde kunst, naar de gebeurtenissen in en rond Srebrenica, en naar de gevolgen van de Japanse bezetting van Nederlands-Indië.

Onderzoeksinstituten
En de geschiedenis van onze wandaden lijkt een rupsje nooitgenoeg, want vorige week deden drie onderzoeksinstituten (NIOD, NIMH en KITLV) de oproep om een paar miljoen ter beschikking te stellen voor een 'definitieve' studie naar de manier waarop een vorige generatie de dekolonisatie van Indonesië heeft proberen tegen te houden. Voor dat bedrag zou Nederland de zekerheid kopen dat ten aanzien van deze kwestie eens en voor altijd alle historische lijken uit alle historische kasten zouden worden gehaald.

Dat laatste is een illusie, want de manier waarop wij ons rekenschap geven van het verleden is nooit definitief. De mislukte en doodgeboren onderzoeksinstituten en de vele hapsnap-rapporten bewijzen dat morele paniek over het verleden een slechte raadgever is bij het toekennen van onderzoeksgelden. Subsidies voor historisch onderzoek dienen volgens vaststaande, wetenschappelijk criteria te worden verdeeld. De Tweede Kamer zou eindelijk moeten inzien dat het verleden een vreemd land is.

En een reactie op de site Indisch4ever:

Beste Boeroeng,
Ik had niet de bedoeling te generaliseren, laat staan de hele Nederlandse bevolking erbij te halen. Het gaat over de wetenschappelijke integriteit van genoemde organisaties en andere die al dan niet in opdracht van ….. hun werk deden, rapporten produceerden, conclusies trokken. Naast een aantal documenten die snoeihard aantoonden dat daar ‘wat groots werd verricht’ verdwenen onwelvallige conclusiese en bevindingen vervolgens in de archieven.

Een van de directe gevolgen hiervan is het lange tijd negeren, traineren of ontkennen van al die pogingen van Indische organisatiies en personen de z.g. ‘Indische claim’ om erkenning van wat hun is overkomen en de gevolgen daarvan. Deze discriminerende, ja wel haast racitische houding, heeft veel leed veroorzaakt bij hen die het hebben meegemaakt, deze ontkenning sijpelde giftig door in volgende
generaties. Schaamte, zwijgen en negeren als postkoloniaal verwerkingsmodel.

Als we anno nù in de media of waar dan ook als Indonesiërs worden aangeduid, dan ben ik geneigd om dat te bevestigen “Ich bin ein Indonesiër”, hormat pleegend aan al mijn inlandse voormoeders en vaders. Want mijn Europese/Hollandse kant lust mij niet.

Het lijkt er op dat de enige wijze waarop wij ons kunnen of mogen manifesteren is terug te vinden op al die onschuldige eet, dans- en beurs festijnen waarop op gemengdbloedige cultuur is bijgezet.
Verworden tot een voetnoot in de geschiedenis, een alleraardigst excotisme en oriëntalisme in dit drassige polderlandschap. Onschuldig en ongevaarlijk. Ook binnen eigen kring woedt de strijdt voort over wie er meer gelijk heeft dan de ander, voortdurend hunkerend en bedelend naar de ‘aandacht, goedkeuring en erkening’ van ‘vadertje staat’ de verwekker van al dit moois ‘door de eeuwen heen’.

Ben ik cynisch ja, heb ik er vertrouwen in dat in dit huidige tijdsgewricht
zo’n onderzoek wat nieuws brengt, nee.
Het enthousiame en de pleitbezorging van mevrouw Vos ten spijt, want zij wedt op het verkeerde paard, is te kort door de bocht en lijkt lippendienst te bewijzen aan de foute bronnen en methoden, en pleegt ad hominem ten aanzien van een internationaal gelauwerde onderzoekster als mevr. van Leeuwen, over oppertunisme gesproken.

De z.g. ‘jonge onderzoekers’ van de bewuste organisaties kunnen natuurlijk niet voor een omwenteling zorgen. Zij zijn schatplichtig aan de wijze waarop zij zijn opgeleid en aan de traditie van hun instituut.

De tijd zal het leren en geneest t.z.t. ook deze wonden

Prachtig stuk!