Massahysterie en massa-immigratie
In opinie door Leo Lucassen op 26-04-2011 | 21:08
Tekst: Leo Lucassen
Op maandag 20 december werd ik door radio 1 gevraagd om commentaar te leveren op het record aantal van 146.378 immigranten dat Nederland in 2009 was binnengekomen. Directe aanleiding was een lezing die ik hield bij de lancering van de website vijfeeuwenimmigratie.nl op zondag 28 november. Daarin hekelde ik de hysterische toon van het migratiedebat in Nederland en het gebrek aan historisch besef en feitenkennis.
Een week later presenteerde het CBS de nieuwste cijfers over immigratie naar Nederland in 2009, waaruit bleek dat er in dat jaar een record aantal van meer dan 146.000 immigranten de grens was gepasseerd. Dat was voor Tweede Kamerleden weer aanleiding om de regering te vragen hen van cijfers te voorzien over deze ontwikkeling. De achtergrond was duidelijk. Hier was iets ernstigs aan de hand. Ons kleine land dat toch al zo worstelde met een volstrekt mislukte integratie van grote groepen laaggeschoolde immigranten werd onder de voet gelopen door nieuwe horden die ‘onze’ nationale identiteit bedreigde, de kans op terrorisme vergrootten en de staatsruif leeg kwamen eten.
Ok, misschien was de toon hier en daar wat genuanceerder, maar dat het een probleem was daar leek niemand over te twijfelen.
Als die kamerleden de moeite hadden genomen om tien minuten te spenderen aan een korte scan van de CBS website, dan was hun opwinding waarschijnlijk aardig gezakt. Om te beginnen zaten er onder die 146.000 immigranten zo’n 92.000 ‘westerse’ migranten uit Europa en landen als de VS en Japan. Blijven over 55.000 niet westerse immigranten, waarvan bijna 10.000 in Nederland zijn geboren, 12.000 hoogopgeleiden uit landen als China en India, zo’n 5000 uit Latijns Amerika en 9000 Antillianen en Surinamers.
Ten tweede zou hun wellicht zijn opgevallen dat er in 2009 ook een groot aantal mensen Nederland verlieten. Ook dat was (bijna) een record, namelijk 85.000. Het resterende saldo van zo’n 30.000 niet westerse migranten is stukken lager dan de bijna 55.000 tien jaar geleden. Zien we even af van de – overigens lage aantallen asielzoekers, dan resteert een positief saldo van 1133 Marokkanen, 2154 Turken en 1600 Antillianen, de drie bekende ‘probleemgroepen’. Aantallen die opnieuw stukken lager zijn dan enige tijd geleden. Kortom geen sprake van massa-immigratie en evenmin van een ‘tsunami’ van laagopgeleiden en Moslims, maar het zoveelste voorbeeld van hysterisch crowd surfen van door het populisme aangestoken politici voor wie beeldvorming belangrijker lijkt dan de feiten.
Ernstiger is dat weinigen zich lijken te realiseren dat we door de eenzijdige focus op de problemen die laaggeschoolde immigranten veroorzaken (en die zoals we zagen slechts een kleine minderheid uitmaken van de instroom), het kind met het badwater weg dreigen te gooien. De Nederlandse economie zal de komende decennia namelijk een almaar groeiende behoefte hebben aan hoogopgeleide migranten uit welk werelddeel dan ook. En het zal daarvoor de concurrentiestrijd aanmoeten met andere Europese landen, de VS en Canada, zoals onlangs nog door de economen Brakman en Witteloostuijn is betoogd. De xenofobische politieke en publieke sfeer maakt dat veel potentiële nieuwkomers, uit landen als China en India, maar ook hoogopgeleide Turken en Iraniërs, zich wel twee keer bedenken voordat ze de keus op Nederland laten vallen.
Het is daarom hoog tijd dat politici, niet in het minst van liberale partijen zoals de VVD, zich realiseren dat ze zich door de populistische gijzeling in de eigen voet schieten. In plaats daarvan kan van het verleden worden geleerd (de echte record massa-immigratie vond plaats gedurende de Gouden Eeuw) dat immigratie een van de structurele kenmerken in de Nederlandse geschiedenis is en dat een positief en selectief immigratiebeleid van levensbelang is.
Leo Lucassen is hoogleraar sociale- en migratie geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Leiden. Dit artikel is ook in De Groene Amsterdammer verschenen en met toestemming van Lucassen op Republiek Allochtonië geplaatst.
Van Lucassen verschenen eerder de volgende artikelen op dit blog
Feit en fiactie over migratie en integratie
Leo Lucassen en Wim Willems: de tenische obsessie
Vijf misverstanden over de Roma
Link:
Integratieprobleem is het meest overschatte probleem van deze tijd
Deze week verschijnt Winnaars en Verliezers een nieuw boek van Leo Lucassen en Jan Lucassen
Onze houding tegenover immigranten is sinds Pim Fortuyn aan het eind van de vorige eeuw radicaal veranderd. Dat heeft geresulteerd in meningen die door velen in één moeite door als onomstotelijke feiten worden gepresenteerd. Integratiepessimisten als Frits Bolkestein, Paul Scheffer en Martin Bosma zijn ervan overtuigd dat Nederland wordt bedreigd door massa-immigratie van moslims, en dat integratie van met name Turken, Marokkanen en Antillianen is mislukt. Verder zou die grootschalige immigratie de schuld zijn van de „linkse kerk‟, die haar naïeve cultuurrelativisme aan de bevolking heeft opgedrongen. Parallellen met het verleden gaan volgens deze integratiepessimisten volledig mank: dat Nederland al eeuwen een immigratieland was moge zo zijn, maar anders dan nu waren de nieuwkomers van toen geschoold en initiatiefrijk.
Deze sombere visie op de huidige tijd mondt uit in een apocalyptisch visioen van steeds meer moslims in Europa, die proberen hun eigen intolerante waarden en normen op te leggen en zo een „Eurabia‟ tot stand te brengen.
Winnaars en verliezers toetst deze meningen aan de feiten, en dan blijkt vaak dat ze op drijfzand en halve waarheden berusten. De vestiging van nieuwkomers heeft ontegenzeglijk tot een aantal hardnekkige problemen geleid, maar hun komst heeft onze samenleving én hunzelf ook veel opgeleverd.
Het boek eindigt als volgt: „Goed gefundeerde kennis is essentieel wanneer we de werkelijkheid beter willen begrijpen en politieke debatten op een zinvolle manier willen voeren. En dat staat los van ieders persoonlijke opvattingen over de wenselijkheid van immigratie of multiculturaliteit. Wij kunnen ons dan ook geheel en al vinden in de volgende, aan de New Yorkse senator Patrick Moynihan toegeschreven, woorden: “Iedereen heeft recht op zijn eigen meningen, maar niemand heeft recht op zijn eigen feiten.”‟
Leo Lucassen (1959) is hoogleraar sociale geschiedenis aan de Universiteit Leiden en voorzitter van het Centrum voor de Geschiedenis van Migranten (CGM). Hij publiceerde onder meer The Immigrant Threat (2005) en samen met Wim Willems Gelijkheid en onbehagen (2006) en Waarom mensen in de stad willen wonen (2009). Jan Lucassen (1947) is als senior medewerker verbonden aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Met Rinus Penninx schreef hij Nieuwkomers, nakomelingen, Nederlanders (1994). Winnaars en verliezers is de spin off van Vijfeeuwenmigratie.nl, een online initiatief van het CGM in samenwerking met het IISG en LOM-samenwerkingsverbanden.
Samen publiceerden Jan en Leo Lucassen onder meer nog de bundels Migration, Migration History, History (1997) en Migration History in World History (2010).
Uitgeverij Bert Bakker / ISBN 978 90 351 3643 4 / omvang ca. 304 blz. / prijs € 19,95
Meer over immigratie, integratie, jan lucassen, leo lucassen, vijeeuwenmigratie.
Reacties
Flip van Dyke - 26/04/2011 22:47
Ik kan met weinig meer eens zijn.
