Kennismigrant hoeft geen Nederlands te beheersen om een Amsterdammer te zijn
In opinie door Floris Meijer op 10-09-2010 | 15:37
Er wordt constant gehamerd op de beheersing van het Nederlands als voorwaarde om volwaardig deel te kunnen uitmaken van de Nederlandse maatschappij. De tienduizenden expats in Amsterdam en omgeving bewijzen echter het tegendeel. In de microkosmos van Amsterdam kan je als kennismigrant prima functioneren zonder ook maar één woord Nederlands te beheersen.
Tekst: Floris Meijer
Precieze cijfers van het aantal expats in Nederland zijn niet te geven, maar het loopt in de duizenden. Ruim 80% van deze buitenlandse werknemers woont langer dan drie jaar in Nederland, maar ongetwijfeld zijn er genoeg die nog veel langer blijven. Een Duitstalige vriend die al drie jaar in Amsterdam woont en werkt, vertelde mij dat hij zichzelf inmiddels beschouwt als een rechtgeaarde mokummer. ‘Ich bin ein Amsterdammer’, zei hij met een zekere trots. Met zijn Duits en Engels kan hij zich prima redden in zijn stad en hij ondervindt dan ook nauwelijks problemen van het feit dat hij de Nederlandse taal niet machtig is.
En dat is ook niet zo vreemd als je bedenkt hoe internationaal (lees: Engelstalig) Amsterdam in werkelijkheid is. Of het nou gaat om de menukaart in het restaurant, films in de bioscoop of de aankondiging van een cultureel festival, met alleen het Engels kom je in Amsterdam blijkbaar een heel eind. En boodschappen doen op de Albert Cuyp moet vast ook nog wel lukken. Daarnaast spreken de meeste Amsterdammers een aardig woordje Engels – soms aangevuld met wat handgebaren –, dus de communicatie met de buren of de bakker op de hoek is meestal evenmin een probleem.
Voor Engelstalige kennismigranten gelden er blijkbaar andere regels en voorwaarden dan voor andere migrantengroepen. Er lijkt sprake te zijn van een zekere dubbele standaard. Daar waar er voor ‘autochtone’ allochtonen maar steeds wordt benadrukt hoe belangrijk het is om Nederlands te (leren) spreken als voorwaarde voor een volwaardige integratie en deelname aan de Nederlandse maatschappij, is het voor expats (expatriates) geen probleem om zelfs na vijf of tien jaar in Amsterdam niet of nauwelijks Nederlands te spreken. Als je niet wil, dan hoeft het niet, no problem.
Uiteraard zit het voor de meeste kennismigranten qua economische zelfredzaamheid wel snor, het gros van hen zit er vanwege hun riante salarissen bij internationale bedrijven en organisaties namelijk warmpjes bij. En over het aanvragen van een uitkering aan het UWV-loket hoeven zij zich meestal geen zorgen te maken. Maar ook wat betreft hun maatschappelijke deelname kunnen hogeropgeleide migranten die – al dan niet tijdelijk – naar Nederland zijn gekomen zich prima redden, zeker in een cosmopolitische stad als Amsterdam. In feite is er sprake van een internationale gemeenschap waar ook genoeg Nederlandstalige Amsterdammers deel van uitmaken. Op verjaarsfeesten naar het Engels omschakelen voor die ene aanwezige non-native speaker is geen probleem. Zelfs het nieuws in Nederland is via Engelstalige websites als DutchNews.nl of NisNews.nl prima te volgen.
Juist omdat van overheidswege deze migranten (meestal) niet wordt verplicht om een basiskennis van het Nederlands te beheersen, is het voor hen die dat wel willen niet altijd eenvoudig om de taal te leren. In mijn eigen omgeving heb ik gemerkt dat het voor sommige internationale werknemers of studenten lastig is om überhaupt wat Nederlandse woorden op te pikken. ‘Vrijwel iedereen spreekt voldoende Engels en al doe ik mijn best om Nederlands te spreken, dan krijg ik vaak alsnog antwoord in het Engels’, klaagde een van hen. De volgende keer dat een expat in boerenkool Nederlands tegen u spreekt dus maar gewoon plat Amsterdams terugpraten, want integratie moet wel van twee kanten komen.
Zie ook: Verkiezingen zijn niet bedoeld als taaltoets
Meer over expat, Floris Meijer, inburgering, Kennismigrant, Nederlands, taal.
Reacties
Dolf Risamena - 13/09/2010 11:15
