De neefjes van Von Papen
In opinie door Ewald Engelen op 29-04-2011 | 09:30
Tekst: Ewald Engelen
Als het gedachtegoed van de PVV met dat van de Nazi's kan worden vergeleken, dan weten we ook wie de neefjes van Franz von Papen zijn.
Vorige week donderdag moest ik in Den Haag zijn voor een rondetafelgesprek over integratie. Ik was als bijzonder hoogleraar Etnisch ondernemerschap besteld voor de laatste sessie, over arbeidsmarkt en economie. Ik heb Den Haag nooit bereikt. Door een seinstoring tussen Schiphol en Leiden strandde ik in Hoofddorp en ben ik onverrichter zake huiswaarts gekeerd. Een dag later las ik dat ik niet de enige was. Het NRC Handelsblad meldde dat de helft van de fracties verstek had laten gaan. Tofik Dibi van Groen Links was er niet, Cynthia Ortega-Martijn van de ChristenUnie stapte halverwege op en zelfs Van Klaveren van de PVV had betere dingen te doen. Tien jaar lang debatteert Den Haag zich een slag in de rondte over integratie en dan zit er een kabinet met bruine agenda en laat de helft van de woordvoerders het afweten!
Multicultureel drama? Welk multicultureel drama?
De verbazing hierover waar het verslag in het NRC blijk van gaf, is meer dan naïef. In Nederland is het afgelopen decennium namelijk geleidelijk aan consensus ontstaan over hoe het integratievraagstuk moet worden geframed. En dat frame bestaat uit de volgende retorische bouwstenen: ‘multicultureel drama’, ‘Islamisering’, ‘tsunami van migranten’ en ‘linkse kerk’. Of in uitgeschreven vorm: Nederland kampt met een groot en hardnekkig integratieprobleem, dat wordt veroorzaakt door een constante toestroom van Islamitische migranten, die vervolgens door een ‘linkse elite’ worden voorgetrokken boven de oorspronkelijke inwoners van de naoorlogse stadswijken. Links en rechts delen deze analyse; zij twisten over de schuldvraag.
Fascinerend is dat het allemaal lulkoek is. Ga maar na: met multiculturalisme heeft het Nederlandse integratievraagstuk niets van doen, met de laatste restjes verzuiling des te meer. De ‘linkse kerk’ heeft de integratieproblemen niet verzwegen, maar er al vanaf de vroege jaren tachtig vaak en veel aandacht voor gevraagd. Het zijn bovendien niet alleen de linkse partijen die de integratieagenda hebben bepaald, CDA en VVD zijn er net zo goed verantwoordelijk voor. En – last but not least – er is helemaal geen multicultureel drama; het gaat uitstekend met de integratie van Islamitische migranten!
Nederland voor de Nederlanders
Hoe heeft deze consensus kunnen ontstaan? Eén antwoord is het retorische onvermogen van de oppositie. De linkse lofzang op culturele diversiteit bleek na 9/11 niet opgewassen tegen het rechtse verhaal van Islamitische achterlijkheid en autochtone vervreemding, terwijl het Paarse integratiewonder door zijn neoliberale wortels voor het conservatieve deel van links een besmette politieke erfenis was geworden. Deze strijdt woedt vooral in de PvdA. Daar kan krachtig geroffel op de trom van het grote ongenoegen op luid applaus rekenen, wat al heel wat lokale zetbaasjes ertoe heeft verleid deze trom te roeren. Afgelopen week was de beurt aan de Haagse wethouder Max Norden, met zijn schreeuw om aandacht voor het ‘probleem’ van Oost-Europese arbeidsmigranten.
Dit suggereert een ander antwoord, namelijk doodordinair politiek opportunisme. Enkele voorbeelden. Vorige week maakte Henk Kamp van Sociale Zaken bekend Polen met een bijstandsuitkering ondanks Europese verdragen het land te willen uitzetten. Op een totaal van pakweg 200 duizend gaat het dan om 690 Polen. Een probleem van niets, maar het beeld van uitvretende Polen is gezet en de schijn van politieke daadkracht is gevestigd. Een paar weken eerder gaf Gerd Leers van Asielzaken aan te willen vasthouden aan het besluit om uitgeprocedeerde asielzoekers uit te zetten. De aantallen zijn gering, de kans op slagen laag, de symboolwaarde groot. Ingefluisterd door PVV-er Brinkman verbood Statenlid Meino Schraal vorige week Thomas Von der Dunk de jaarlijkse Arondéuslezing uit te spreken vanwege de gelijkenis die deze trekt tussen het gedachtegoed van de PVV en dat van de Nazi’s. En begin maart aanvaardde Premier Rutte de uitslag van de Provinciale Staten verkiezingen met de tekst ‘Nederland aan de Nederlanders (te) zullen teruggeven’. Copyright: Geert Wilders.
De neefjes van
De rode draad is dat keurige VVD-ers en CDA-ers zich kennelijk moeiteloos voegen naar de xenofobe agenda van gedoogpartner PVV. Dat er een electorale markt is van pakweg 20 procent voor zo’n agenda is niets nieuws. Dat kennen we uit Denemarken, Oostenrijk en, recentelijk, Finland, en gaan we ook in Frankrijk zien. Zorgwekkend is dat hier te lande ook de beschaafde middenpartijen deze minderheid als het slagveld zijn gaan zien waar hun electorale lot wordt beslist. Het politieke bedrijf is daarmee verworden tot een rituele dans om de gunsten van de laagopgeleide, witte 55-plusser, wiens vermeende electorale voorkeuren als gevolg daarvan een buitenproportionele invloed hebben op het overheidsbeleid. VVD en CDA dachten in september vorig jaar met hun gedoogconstructie het ‘blonde beest’ te kunnen temmen. Naar het zich laat aanzien zijn de liberalen en christendemocraten in plaats daarvan de neefjes van Von Papen geworden.
Oeps!
Ewald Engelen is hoogleraar financiele geografie aan de Universiteit van Amsterdam. Dit artikel is eerder verschenen op het weblog Follow the Money en met toestemming van Ewald Engelen ook op Republiek Allochtonië geplaatst.
Meer over arondeus lezing, cda, ewald engelen, godwin, pvv, thomas von der dunk, vvd.
