De Agenda Integratie en een selffulfilling prophecy
In opinie op 26-02-2013 | 23:50
Tekst: Dick Mantel
Titels bedenken is moeilijk. Eerst had ik gekozen voor ‘Hoedt u voor de SP’. Maar ja, bij een normaal mens zal niet gauw opkomen dat SP voor selffulfilling prophecy staat en het gaat hier niet om een krantenartikel waarin door de kop lezers moeten worden gewonnen. De volgende gedachte was ‘LA commotie’, maar dat zou Amerika fans op het verkeerde been gezet hebben. Zij zouden LA met Los Angeles en niet met Lodewijk Asscher geassocieerd hebben.
Asscher brengt in zijn ‘Agenda Integratie’ en de daarbij behorende brief aan de Voorzitter van de Tweede Kamer op een verstandige, evenwichtige manier de vele problemen onder woorden die ons land kent. Onder migranten en hun nakomelingen en onder degenen die niet tot de migrantengroepen van de jaren zestig en later of hun nakomelingen behoren. Ja, die formulering kostte moeite. Aan allochtoon/autochtoon doen we niet meer (terecht). De laatste groep karakteriseren als ‘oer-‘ of echte Nederlanders? Oer-Nederlander doet wat teveel aan de oerknal denken en of ik, als geboren en getogen Opperdoezer, een echte Nederlander ben weet ik zelf eigenlijk niet. Voor de tweede groep de term ‘geen nakomeling van een migrant’ gebruiken? Ik denk dat er dan niemand overblijft.
‘We moeten duidelijker maken wat dit land zo geweldig maakt: de vrijheid jezelf te zijn’ zegt Asscher in zijn begeleidend interview in de Volkskrant (20 febr. 2013). Dat mag wat mij betreft de hoofdtitel, in hele vette letters, van zijn komende integratienota zijn. Een te ondertekenen intentieverklaring, maar dan door iedereen, ook door iemand met mijn achtergrond. Een verklaring waarin duidelijk wordt gemaakt wat ons schitterende land met vallen en opstaan, soms met diepe dalen -zoals nu-, heeft geleerd: omgaan met pluriformiteit, met diversiteit. Resulterend in het recht, in de vrijheid jezelf te zijn. Uiteraard is dit niet wat Asscher voor ogen heeft. Zijn participatieverklaring moet natuurlijk afgewacht worden, qua inhoud en qua ‘niet-teken en niet-naleef gevolgen’. Maar voorlopig lijkt het een zinloos (legaal onmogelijk) en contra-productief (niet de ‘vrijheid jezelf te zijn’ bevorderend) plan.
Wat is de selffulfilling prophecy? Zo gauw je personen uit een groep weliswaar individueel benadert, maar classificeert als deel uitmakend van een groep, roep je iets op wat je eigenlijk niet wil. Een solidariteit binnen die groep. Op zich prima die solidariteit, maar niet als de solidariteit zich richt tegen de eisende meerderheidsgroep die zich in cultureel-sociaal opzicht superieur acht. Is het stuk dat u nu leest dus weer zo’n stuk van een wereldvreemde die vindt dat je dingen niet mag benoemen, die denkt dat alle culturen gelijk zijn? Ik hoop dat u straks nee zegt.
Vergelijkingen gaan altijd mank. Een onbeduidend voorbeeld uit mijn leraarsverleden dat in het klein aangeeft wat er gebeurt als je personen behandelt als behorend tot de ‘anderen’, als personen horend tot een afwijkende groep. Er was geen betere manier om wangedrag uit te lokken dan om lastpakken apart te zetten, liefst bij elkaar, vlak voor de leraar. Maatschappelijk wèl belangrijk: in het huidige Nederland is het duidelijk dat het op één hoop gooien, bijvoorbeeld het oproepen van een Marokkanenprobleem iets onbedoelds creëert. Het verenigt de (kleine) kwaadwillende groep Marokkaans Nederlandse jongeren tot een ‘anti-Nederlands’ blok. Niet meer benoemen, niet meer ‘aanpakken’? Natuurlijk wel, maar niet als Marokkanen. Overlast, maar ook de sociaal-economische problematiek; scholing, maar ook de discriminatie waarmee ze te maken hebben enz. aanpakken en begrip opbrengen voor de achterliggende reden, ‘de straatcultuur’.
Zijn alle culturen gelijk? Nee, maar ook de formulering ‘culturen zijn niet gelijk’ geeft aanleiding tot misverstanden. Het wekt de indruk dat culturen vaststaande, homogene, onveranderlijke entiteiten zijn. Dat migranten met hun koffertje vol cultuur ons land binnenkomen en de inhoud blijven koesteren. Dit is de cultuurvisie, die ervan uit gaat dat de cultuur het doen en laten van mensen bepaalt. In tegenstelling met de visie dat cultuur gemaakt wordt door mensen en veranderlijk is. Natuurlijk hebben verschillende groepen verschillende gewoonten, een verschillende manier van leven. Voor de oorlog was dat heel duidelijk toen de stadsmens als groot gevaar voor ‘onze’ cultuur werd gezien. En nog steeds is een boerengemeenschap in Friesland niet vergelijkbaar met de bewoners van drie hoog achter in de Pijp in Amsterdam. Het aardige is dat nieuwe ‘culturen’ als paddenstoelen uit de grond schieten. Met leefgewoonten, omgangsvormen, tradities uit de ‘oude cultuur‘, aangepast aan de nieuwe leefomgeving. ‘Mengculturen’. Kijkt u maar eens een uurtje op de VU: een nieuwe populatie, totaal aangepast in studiemotivatie en hun identiteit en uiterlijk vorm gevend op een door henzelf gewenste manier. Constateer dat onze samenleving ‘multicultureel’ is, waarbij het ‘multi’ letterlijk opgevat moet worden en het toevoegsel ‘cultureel’ als zeer veranderlijk.
Dick Mantel is bezig met het schrijven van het boek ‘Onze visie op de islam en op volkseenheid’; Over eeuwigdurende stereotyperingen, eenheidsdwang, erbij horen, de positie van de vrouw, de ontoelaatbaren, de altijd weer hangende jongeren en immigratie-mythen.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Republiek Allochtonië (voorheen Allochtonenweblog) bestaat 7 jaar. Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over dick mantel, integratiebeleid, lodewijk asscher, participatiecontract.
