Ook Belastingdienst (b)lijkt etnisch te profileren
In achtergronden door Roemer van Oordt op 21-05-2019 | 21:55
Na politie, makelaars en uitzendbureaus, lijkt ook de Afdeling Toelagen van de Belastingdienst etnisch te profileren. Onderzoek van RLT Nieuws en Dagblad Trouw wijst dat uit. De Belastingdienst blijkt bovendien gegevens over een tweede nationaliteit - anders dan door de overheid was afgesproken - nog steeds bij te houden.
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) onderzoekt mogelijke discriminatie door de Belastingdienst bij de opsporing van fraude. Er zou geselecteerd zijn op achtergrond van gastouders, gastouderbureaus of vraagouders. Mensen met een tweede nationaliteit lijken daardoor op grote schaal slachtoffer te zijn geworden van etnisch profileren door de Afdeling Toeslagen. Ontkenningen door de Belastingdienst overtuigden de AP niet. Dat kregen RLT Nieuws en Trouw boven tafel.
Aanleiding
Concrete aanleiding voor het onderzoek van de AP waren twee veelomvattende klachten over mogelijk etnisch profileren als nasleep van de fraude door Bulgaren in 2014. Bij een opvang in Almere werd een paar jaar geleden in één klap alleen van de helft van de ouders met een niet-Nederlandse achtergrond de toeslag ingetrokken; bij een gastouderbureau uit Eindhoven werden alle toeslagen van vraagouders - vrijwel allemaal met een dubbele nationaliteit - stopgezet, zonder bewijs dat zij iets fout hadden gedaan. Een fors aantal mensen kreeg niet de toeslag waar ze recht op hadden, of werd geconfronteerd met terugvorderingen. De Nationale Ombudsman gaf in 2017 al een vernietigend oordeel over het doen en laten van de Belastingdienst, de hoogste bestuursrechter veroordeelde vervolgens de overheid, en kort geleden deed de Raad van State dat nog eens dunnetjes over.
De Belastingdienst hield aanvankelijk vol dat alleen onderzoek is gedaan na 'signalen' dat er mogelijk sprake van misbruik was, maar gaf na herhaalde vragen van RTL en Trouw toe niet uit te sluiten dat er fouten zijn gemaakt. Directeur Toeslagen liet fijntjes weten dat er ‘in die jaren veel maatschappelijke druk was om stevig in te grijpen' .
Dubbele nationaliteit
Uit het onderzoek van RTL Nieuws en Trouw blijkt ook dat de Belastingdienst nog steeds de tweede nationaliteit van Nederlanders bijhoudt, gebruikt en verwerkt. De overheid wilde juist voorkomen dat er door registratie sprake zou zijn van discriminatie. De Belastingdienst zegt daarover tegen RTL: "Toeslagen beschikt over oorspronkelijke gegevens in de Basisregistratie Personen en beziet momenteel de mogelijkheden om deze gegevens te schonen in de systemen." Omdat de Belastingdienst dit niet aan de AP heeft gemeld is volgens RTL en Trouw waarschijnlijk niet voldaan aan de 'inlichtingenplicht'. Dat wordt door het ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigd.
Reacties uit Den Haag
Politiek Den Haag regeert bij RTL-Nieuws unaniem. Lodders (VVD) noemt het 'ongehoord': "De Belastingdienst mag nooit en te nimmer etnisch profileren… en als blijkt dat mensen met een dubbele nationaliteit onterecht zijn gekort, dan dienen zij alsnog compensatie te krijgen." Omtzigt (CDA) vindt het onacceptabel. "Het is één ding dat mensen met een tweede nationaliteit vaker kunnen opduiken in fraudeonderzoeken, maar als alleen de toeslagen van mensen van buitenlandse komaf worden stopgezet en die van mensen met alleen de Nederlandse nationaliteit niet, dan heb je echt iets uit te leggen. De Belastingdienst lijkt in deze zaak alle regels van de rechtsstaat aan zijn laars te lappen." Leijten (SP): "Het treurige in deze zaak is: de Belastingdienst en de staatssecretaris hebben hun excuses aangeboden, maar ondertussen worden gedupeerden niet geholpen en rechtszaken gewoon doorgezet." Azarkan (DENK) vindt het 'heel pijnlijk', Van Weyenberg (D66) noemt het 'onaanvaardbaar' en Bart Snels (GroenLinks) ‘onwettelijk’.
Politieke consequenties?
Recent journalistiek onderzoek zorgt voor nogal wat politieke beroering. Vandaag trad staatssecretaris Harbers (J&V) af na een kritische publicatie in de Telegraaf naar aanleiding van onvolledige weergave van cijfers in een rapport over misdrijven waarvan asielzoekers worden verdacht. De vraag is welke politieke conclusies de in het buitenland verblijvende staatssecretaris Snel (Financiën) uit dit eveneens gevoelige dossier trekt. Eerdere excuses aan slachtoffers en toezeggingen over verbetering van de informatievoorziening lijken gezien de felle reacties uit de Kamer hoe dan ook niet toereikend.
Zie ook:
Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)
Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email<
Meer over belastingdienst, etnisch profileren.
