Naming, shaming, beboeting: hardere aanpak arbeidsmarktdiscriminatie
In achtergronden door Roemer van Oordt op 11-10-2019 | 20:02
Als het aan staatssecretaris Tamara van Ark (VVD) ligt, wordt discriminatie bij het vervullen van vacatures door werkgevers en uitzendbureaus voortaan hard aangepakt. Geconstateerde overtredingen staan voor boetes tot 4.500 euro per geval en worden openbaar gemaakt. Het is voor het eerst dat het kabinet voor dwangmaatregelen pleit in een wetsvoorstel om discriminatie op de arbeidsmarkt tegen te gaan.
Onderzoeken
Volgens onderzoek dat Panteia in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid deed, maken mensen met een migratieachtergrond nog altijd minder kans op een e-mail, voicemail of telefoontje naar aanleiding van een sollicitatie dan mensen zonder migratieachtergrond.
In het onderzoek zijn 707 fictieve cv’s op internet geplaatst. Daarna turfden de onderzoekers hoe vaak de cv’s werden bekeken en hoeveel reacties van werkgevers en uitzendbureaus er binnen kwamen. Tussen mensen met en zonder een migratieachtergrond bleek het verschil in aantal reacties van werkgevers nog steeds significant.
Werkgevers discrimineren volgens Panteia wel minder dan in 2015. Toen verrichtte het bureau soortgelijk onderzoek. Verklaringen voor die afname zoekt het onderzoekbureau vooral in de krapte van de arbeidsmarkt, waardoor werkgevers en uitzendbureaus weinig geschikte kandidaten kunnen vinden, maar ook in de toegenomen aandacht voor het thema discriminatie.
Daarmee impliceert Panteia dat onder andere economische omstandigheden discriminatie op de arbeidsmarkt dus weer zou kunnen toenemen. Daar komt bij dat recent onderzoek van het CPB naar discriminatie op de arbeidsmarkt een ander beeld geeft: in 2017 werd er nog net zoveel gediscrimineerd op basis van etniciteit dan in 2003.
Van Ark zet niet alleen in op daadwerkelijke discriminatie van een sollicitant, maar ook op de procedure. Werkgevers moeten bij een vacature voortaan aangeven hoe de werving en selectie verloopt en hoe daarbij discriminatie wordt voorkomen. Als daaraan niet wordt voldaan, kan de inspectie van het ministerie van Sociale Zaken ingrijpen. Na een genegeerde waarschuwing volgt een boete die openbaar wordt gemaakt. Het gaat zowel om vacatures waar iemand van buiten het bedrijf voor wordt gezocht als om vacatures voor interne kandidaten.
Discriminatie uitzendbureaus
Uit onderzoek van consumentenprogramma Radar uit 2018 bleek dat bijna de helft van 78 willekeurig gebelde uitzendbureaus - in strijd met de Algemene Wet Gelijke Behandeling - bereid was geen Turkse-, Marokkaanse- of Surinaamse Nederlanders voor te dragen als de opdrachtgever daar om vroeg.
De Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) noemden de uitkomsten van het Radaronderzoek net als verantwoordelijk staatssecretaris Van Ark onacceptabel. Het College voor de Rechten van de Mens zei verbijsterd te zijn over deze vorm van arbeidsmarktdiscriminatie. Belangrijk is vooral ook dat de opdrachtgevers van de uitzendbureaus worden aangepakt.
Het gaat hier bepaald niet om een recent fenomeen. Anti-discriminatievoorzieningen tonen al sinds jaar en dag aan dat dit een structurele praktijk is. En twee VU-studenten maakten bijvoorbeeld al in 2011 inzichtelijk dat een groot deel van de uitzendbureaus bereid was om sollicitanten op afkomst te selecteren.
Check SZW
Afgelopen zomer publiceerde Van Ark een rapport met de uitkomsten uit eigen onderzoek waaruit blijkt dat uitzendbureaus nog steeds op grote schaal bereid zijn om te discrimineren bij het bemiddelen van werknemers.Bureaus die niet zijn verbonden aan een brancheorganisatie gaan in 40 procent van de gevallen in op discriminerende verzoeken van werkgevers die bijvoorbeeld liever geen Nederlanders met een migrantenafkomst binnen willen hebben, 70 procent van deze uitzendbureaus vraagt niet naar de reden van het verzoek, maar 10 procent wil het bespreken met een leidinggevende en slechts een derde laat weten dat het verzoek in strijd is met de wet.
Uitzendbureaus die wel lid zijn van een van de brancheorganisaties (80 procent) gaan veel minder in op discriminerende verzoeken. Bij de grootste (ABU) is 13 procent daartoe bereid, bij de tweede (NBB) 26 procent. Maar ook die uitkomsten zijn wat mij betreft meer dan reden genoeg voor de Raad van State en beide Kamers om het wetsvoorstel van staatssecretaris Van Ark volmondig te ondersteunen.
Lees ook:
Meer over discriminatie op de arbeidsmarkt
En kijk de uitzending van Zondag met Lubach
Foto: screenshot Zondag met Lubach
Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)
Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email
Meer over arbeidsmarktdiscriminatie, onderzoek, szw, uitzendbureaus, van ark, werkgevers.
