Angst….
In opinie door Lody van de Kamp op 08-12-2016 | 19:13
Door Lody B. van de Kamp
In de aula van de Vrije Universiteit, de VU, is het een drukte van belang. Ik heb het gevoel dat zo half allochtoon en autochtoon Nederland langs komt. Ik weet dat die termen niet meer gebruikt horen te worden. Maar ik wil alleen maar even aanduiden dat ik tussen de in- en uitlopende studenten en medewerkers nauwelijks nog volgelingen ontdek die, althans ogenschijnlijk, door kunnen gaan als achterban van de oprichter van de VU, de traditioneel christelijke theoloog Abraham Kuijper.
Zelfs ik, met mijn uiterlijke voorkomen inclusief keppeltje, draag op dit moment in de VU bij aan deze diversiteit.
Het is nog vroeg, over een kwartiertje heb ik een afspraak met Enes, de organisator van een symposium waarvoor hij mij heeft uitgenodigd.
Van de leestafel naast de ingang pak ik het laatste nummer van het universiteitsblad Advalvas. Het is een themanummer over geloof.
Ik blader naar het artikel “Waar geloof jij in”?
Drie studenten schrijven op pagina 15 over wat geloof voor hen betekent. Eerst komt de 22-jarige vierdejaars student Jiwanjot Singh aan het woord. Onder zijn foto vertelt hij zijn verhaal. “Sikhs hebben een heilig schrift, de Sri Guru Granth Sahib en tien profeten”.
Daarnaast staat de foto van de 18-jarige eerstejaars theologiestudent Annemieke Lubbersen. “Het meest houd ik van psalm 103. Daarin staat dat G’d goedertieren en barmhartig is”.
En de derde? Dat is een 19-jarige Joodse eerstejaars student. Zijn foto bestaat uit een onherkenbaar silhouet. Onder deze foto lees ik “Deze student wil niet met zijn naam in Advalvas. Hij wil geen doelwit zijn”.
Doelwit? Ik kijk om mij heen. Ik sta nu tien minuten in de universiteitshal te wachten. Doelwit? Zou ook ik, herkenbaar als Jood tussen al die honderden mensen die langs mij heen zijn gelopen, tussen al die mensen die rechts en links van mij staan te praten of met hun telefoontjes bezig zijn, een doelwit voor een van hun kunnen zijn?
Ik haal mijn schouders op. Nu ben ik geen ‘doelwit’ en ik ben nog nooit hier op deze universiteit of op een van de andere onderwijsinstellingen die onze stad rijk is ‘doelwit’ geweest. Het is heel goed mogelijk dat deze jongen weleens onaardig, onheus of venijnig benaderd is door een of meerdere medestudenten in de collegezaal. Dat gebeurt. Hoe vervelend het ook is. Maar je onherkenbaar en anoniem laten afbeelden in het officiële universiteitsblad van de Vrije Universiteit in Amsterdam? Bang om doelwit te zijn? Waar kom dit vandaan? Waar zijn wij als Joodse gemeenschap in terecht gekomen? Is dit onze wereld? Is dit onze stad?
Ja, de hekken om onze scholen zijn weer opgehoogd. De politiewachthuisjes staan nog steeds bij de synagogen. De rabbijn vertelt dat er een poging is ondernomen om hem omver te rijden en dat zijn huis is omgeven door camera’s. Moet dit ons allemaal zo bang maken dat wij ons niet meer als Joden durven te identificeren?
Dat er onaangename dingen kunnen gebeuren is helder. Dat de Joodse gemeenschap zich beschermt tegen terrorisme omdat die dreiging nu eenmaal wereldwijd evident is, is niet meer dan logisch. Dat wij echter allerlei verhalen over onze angst en dreiging de wereld inslingeren helpt op geen enkele manier om ons te beschermen tegen het tot ‘doelwit’ worden. Het veroorzaakt slechts dat een jonge student van 19 jaar zich tegenover zijn medestudenten niet meer als Joods kenbaar durft te maken. Het beschadigt onze gemeenschap erger dan het gevaar, dat antisemitisme heet, dat doet.
Een klas van de Hogeschool wil in het kader van hun studie over de wereldgodsdiensten op een doordeweeks dag een van onze synagogen bezoeken. Ik stuur een mailtje in een poging om zo een bezoekje te regelen. Ik krijg het volgende antwoord:
Uw vraag om onze synagoge met studenten te bezoeken is makkelijker gesteld dan beantwoord. Wie gaat deze studenten screenen? Geeft de beveiligingsorganisatie van onze synagoge wel toestemming? En geeft de politie haar medewerking? Zoals u bekend is vraagt de moderne tijd antwoorden op deze vragen. Als het al door kan gaan zal het synagogebestuur met 1 of meer personen aanwezig willen zijn. Maar of het er echt van gaat komen is nog maar de vraag.....
Het bezoek aan deze synagoge is natuurlijk niet doorgegaan. We vinden een andere gebedsruimte die ik aan de jonge mensen die kennis willen opdoen over Jodendom kan laten zien. Niet iedereen reageert gelukkig zo krampachtig, verdwaasd door angst.
Maar toch, waar leven wij? Is dit de Sovjet-Unie in het Stalinistisch tijdperk? Is dit de tijd van vervolgingen en pogroms? Moeten wij oppassen voor de lange arm van de inquisitie? Nee, dit is gewoon onze stad Amsterdam.
Ja, er lopen jonge knullen en meiden rond, zich verbergend onder een capuchon, die roepen niets van Joden te willen weten. Soms komen horden samen die vreselijke dingen over ons als Joden roepen. Duiken wij daarom onder, sluiten wij onze gemeenschap af voor het contact met de medeburger om ons heen?
Helden hoeven we niet te zijn. Ons wordt niet gevraagd moed te tonen zoals de verzetshelding Hanny Schaft. Of als Mordechaj Anielewicz, een van de leiders van de opstand in het Getto van Warschau. Er ligt geen taak voor ons om Joodse kinderen te redden van de ondergang zoals de Twentse predikant dominee Overduin of de Amsterdamse vrouw Truus Wijsmuller dat hebben gedaan. Wij hoeven geen overleden onderduikers in het geheim op de oude Joodse begraafplaats in het holst van de nacht ter aarde te bestellen, zoals de jonge Barend Drukarch dat in die oorlogsjaren deed. Er is geen noodzaak om toe te treden tot de knokploeg van Herman Natkiel of Jaap Soesan rond het Waterlooplein in die oude Joodse buurt die door de bezetter als Judenviertel was ingericht.
Helden hoeven we niet te zijn in onze stad. Maar ons gek laten maken door een opgeklopte angst van enkelen evenmin.
Rabbijn Lody B. van de Kamp studeerde voor rabbijn aan talmoedscholen in Zwitserland en Engeland. Hij was daarna als rabbijn verbonden aan verschillende orthodox-Joodse gemeenten. Kijk voor een overzicht van zijn uitgaven op de website van Boekencentrum Uitgevers. Meer van of over Lody van de Kamp op dit blog hier
Meer over antisemitisme op Republiek Allochtonië hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door een bijdrage over te maken op rekeningnummer NL12INGB0006026026 ten name van de stichting Allochtonenweblog te Amsterdam. Met een donatie van 5 euro zijn we al blij. Meer mag ook!
Meer over ad valvas, angst, antisemitisme, lody van de kamp, vu.
