Amnesty: Politie discrimineert. Politie: niet waar!
In opinie door Sinan Çankaya op 29-10-2013 | 07:51
Etnische minderheden worden in Nederland vaker onderworpen aan politiecontroles dan oorspronkelijke Nederlanders. Etnisch profileren is een vorm van discriminatie en daardoor in strijd met de mensenrechten. Het vertrouwen in de politie wordt erdoor geschaad en dat maakt de criminaliteitsbestrijding minder effectief. Dat stelt Amnesty in een nieuw rapport.
De politie ontkent dat minderheden structureel vaker staande worden gehouden dan autochtone Nederlanders. „Het overstijgt niet het niveau van incidenten”, stelt korpschef Gerard Bouman van de Nationale politie.
Amnesty constateert dat etnisch profileren plaatsvindt bij identiteits- en verkeerscontroles, preventief fouilleren en bij controles op illegaal verblijf. ‘Van de politie wordt tegenwoordig verwacht dat ze proactief optreedt. Etnische minderheden worden eerder als risico of ‘verdachte’ gezien. Daardoor worden zij vaker gecontroleerd of gefouilleerd. Dat hoeft niet altijd discriminerend te zijn‘, verklaart Amnesty-directeur Eduard Nazarski, ‘maar wel als er geen objectieve rechtvaardiging voor is.’
Etnisch profileren versterkt stereotyperende opvattingen over het verband tussen criminaliteit, overlast en etniciteit. ‘Als mensen ervaren dat de politie ze alleen controleert vanwege hun huidskleur of etnische afkomst, beschadigt dit de verstandhouding tussen de politie en etnische minderheden,’ zegt Nazarski. ‘Uiteindelijk schaadt dat de effectiviteit van het politiewerk.’
Reactie politie
„De aanname van Amnesty International is ongegrond en onjuist", verklaart korpschef Bouman tegenover De Telegraaf. "Dit standpunt doet politiemensen ernstig tekort. Met alle bijbehorende risico's strijden zij dagelijks tegen elke vorm van onrecht. (..) Een politieagent op straat kijkt naar afwijkend gedrag. Zulke afwegingen hangen samen met veel factoren, zoals locatie, tijdstip of leeftijd, maar ook het uiterlijk en gedrag van personen of bijvoorbeeld het type voertuig." Volgens Bouman moeten besluiten in een fractie van een seconde onder moeilijke omstandigheden gemaakt worden. Als mensen zich gediscrimineerd voelen door de politie, moeten ze zich bij de politie melden. „Als politiemensen in de praktijk dit soort fouten blijken te maken, dan nemen we maatregelen en leren we ervan.”
Rapport Amnesty bevestigt eerder onderzoek
Toch kwam uit onderzoek dat Sinan Çankaya vorig jaar in opdracht van de Amsterdamse politie deed een ander beeld.
Hieruit bleek bleek dat Amsterdamse politiemensen op straat eerder donkere en Marokkaans mannen en Oost-Europeanen aanhouden. Çankaya spreekt over "een collectieve bijziendheid van politieagenten, een structureel beperkte blik op het sociale leven. Oftewel, een tunnelvisie als gevolg van hokjesdenken. De labels en definities van straatagenten werken in het voordeel van sommige groepen en in het nadeel van andere groepen in de samenleving. Van oudsher richt het gezag van de politieorganisatie zich op de lagere klassen – ook de dangerous classes genoemd – om zo de midden- en hogere klasse te beschermen. Proactief politiewerk gaat daardoor niet alleen over de handhaving van de openbare orde, maar ook over het handhaven van de grenzen tussen positief gewaardeerde ‘normale’ burgers en de groepen die ‘er niet bij horen’."
Sinan Çankaya wil het woord discriminatie niet in de mond nemen. 'Het komt vooral neer op onbewuste vooroordelen. Discriminatie juridisch bewijzen is heel lastig.'
Ook volgens de Nationale ombudsman Brenninkmeijer zit discrimimatie van minderheden bij controles in de politiecultuur. Hij hekelt in de Volkskrant de neiging om het onderwerp discriminatie weg te wuiven. "De politie moet erkennen dat het gebeurt en dat het onjuist is."
Twee weken geleden kwam er nog het bericht dat er sprake is van discriminatie en intimidatie van de politie in de Haagse Schilderwijk.
Internationale mensenrechtenorganen, waaronder het Mensenrechtencomité van de Verenigde Naties en de Europese Commissie tegen Racisme en Intolerantie hebben eerder hun zorgen geuit over etnisch profileren in Nederland. Zij riepen de Nederlandse overheid op etnisch profileren tegen te gaan, en om de uitvoering van politietaken te monitoren, maar volgens Amnesty heeft de Nederlandse overheid echter nauwelijks iets gedaan met deze aanbevelingen.
Filmpje Doetank
Onderzoeksbureau Doetank deed eerder een oproep om mee te doen aan een discriminatietest. Die oproep werd gehekeld door GeenStijl. Het project van de Doetank leidde tot onderstaand filmpje. Op 28 november organiseert de Doetank een bijeenkomst over het onderwerp in De Melkweg. Meer informatie en aanmelden kan hier.
Meer over discriminatie op dit blog hier.
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
Waardeert u ons vrijwilligerswerk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.
Meer over amnesty, controlealtdelete, discriminatie, doetank, ethnic profiling, etnisch profileren, politie, sinan Çankaya.
